Trong thời đại kỷ nguyên số như hiện nay, mọi quy trình kinh doanh, quản lý và giao tiếp sẽ đều chịu ảnh hưởng lớn bởi Network. Không chỉ là công cụ đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động của doanh nghiệp, Network hiện nay cũng rất cần thiết trong cuộc sống của mỗi chúng ta. Tuy nhiên, nhiều người hiện vẫn chưa rõ Network là gì và những lợi ích to lớn mà nó mang lại. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ đến những kiến thức về Network cũng như là các ứng dụng của nó ở trong đời sống và hoạt động của doanh nghiệp.
Network là gì?
Network được định nghĩa là một tập hợp các thiết bị kết nối mạng, bao gồm: máy tính, các loại server, thiết bị mạng, thiết bị ngoại vi hiện đang được liên kết với nhau nhằm mục đích chia sẻ các tài nguyên, trao đổi tệp và giao tiếp với nhau.
Network sẽ giúp kết nối các máy tính/thiết bị điện tử với nhau thông qua các hệ thống đường dây điện thoại, dây cáp, sóng radio, vệ tinh hoặc thông qua tia hồng ngoại.
Cấu trúc liên kết network nghĩa là gì?
Thuật ngữ “cấu trúc liên kết network” mô tả một mối quan hệ của các thiết bị được kết nối dưới dạng các đồ thị hình học. Các thiết bị đã được biểu diễn dưới dạng các đỉnh và các kết nối của chúng sẽ được biểu diễn dưới dạng các cạnh trên biểu đồ. Nó sẽ mô tả mỗi thiết bị có bao nhiêu kết nối, theo thứ tự và các kiểu cphân cấp nào.
Các cấu hình network điển hình sẽ thường bao gồm cấu trúc liên kết bus, cấu trúc liên kết dạng lưới, cấu trúc liên kết vòng, cấu trúc liên kết theo hình sao, cấu trúc liên kết cây và cấu trúc liên kết lai.
Hầu hết các loại network gia đình được cấu hình trong cấu trúc liên kết hình cây có sự kết nối với Internet. Network công ty thường sử dụng cấu trúc để liên kết dạng cây, nhưng chúng cũng sẽ thường kết hợp cấu trúc liên kết hình sao và mạng nội bộ.
Các loại mạng Network phổ biến hiện nay
Hiện nay đang có đa dạng các loại Network ra đời nhằm đáp ứng đầy đủ nhu cầu khác nhau của từng đối tượng người dùng. Trong đó sẽ có 5 loại phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất đó là:
Local Area Network – Mạng cục bộ
Thông thường thì các máy chủ sẽ không có bàn phím, màn hình lẫn chuột. Nhưng riêng đối với máy chủ được cấu hình sử dụng để cấp phát các loại mạng dành cho những máy trạm. Thông thường thì đối với những máy chủ sẽ được đặt tại vị trí cực kỳ an toàn để tránh gặp sự cố đáng tiếc, ảnh hưởng lớn tới toàn bộ hệ thống.
Thông thường thì máy chủ sẽ cắm dây mạng trực tiếp vào do hiện tại kết nối thông qua dây mạng vẫn là hình thức đạt tốc độ nhanh nhất. Cấp phát về đường truyền mạng dành cho những máy trạm có thể bao gồm có hình thức có dây là thông qua các hoặc wifi.
Kết nối không dây phù hợp ví dụ như wifi hiện tại sẽ giúp tiết kiệm được rất nhiều chi phí hơn so với việc kết nối bằng dây. Do đó thì hầu hết những đơn vị đều lựa chọn sử dụng wifi vừa giúp tiết kiệm được kha khá chi phí cũng rất tiện lợi cho mọi người.
Local Area Networks (LAN) hiện nay là mạng cục bộ rất phổ biến trong cuộc sống hàng ngày và nó cũng đang xuất hiện ở hầu hết mọi nơi. Dù bạn ở nhà, công ty, văn phòng hay quán cà phê, trường học, chúng ta sẽ đều có thể dễ dàng bắt gặp mạng LAN.
Mạng LAN cũng được sử dụng để kết nối hai máy tính cá nhân trở lên thông qua một loạt các phương tiện truyền dữ liệu như cáp đồng trục, cáp xoắn đôi,… Mạng LAN thường sẽ được giới hạn trong một khu vực địa lý khá là nhỏ, tuy nhiên nó vẫn sẽ lớn hơn PAN.
Local Area Network hiện được viết tắt là LAN (hay còn được gọi chung là mạng cục bộ) là dạng network phổ biến nhất. Được ứng dụng ngay từ gia đình đến công ty hay trường học. Đặc điểm cực kỳ dễ nhận thấy là dạng mạng này được giới hạn ngay trong một khu vực địa lý tương đối nhỏ. Nó sẽ lớn hơn Personal Area Network (PAN) và nhỏ hơn WAN.
Máy chủ của mạng này thường sẽ cắm trực tiếp thông qua dây mạng (Ethernet) để có được một tốc độ nhanh nhất. Và phát mạng cho các loại máy trạm thông qua Wifi hoặc dây cáp. Nhưng hiện nay, việc thực hiện kết nối bằng Wifi sẽ tiện dụng, tiết kiệm được một lượngc chi phí rất nhiều so với sử dụng bằng dây.
Global Area Networks – Mạng toàn cầu
Đúng như cái tên gọi của mình, Global Area Networks (GAN) chính là một loại mạng toàn cầu, bao gồm nhiều mạng được kết nối liên tục với nhau mà không bị giới hạn về khoảng cách địa lý.
Không giống như là mạng LAN và WAN, mạng GAN cho phép kết nối rất nhiều máy tính trong một khu vực địa lý rộng lớn. GAN đang được sử dụng để hỗ trợ giao tiếp di động ở ngay trên một số thiết bị mạng LAN không dây. Thách thức chủ yếu hiện nay đối với GAN là chuyển giao tiếp của người dùng từ vùng phủ sóng một cách cục bộ này sang vùng phủ tiếp theo.
Global Area Network được viết tắt chính là GAN (hay còn được gọi là mạng toàn cầu). Ví dụ cực kỳ dễ hiểu và điển hình cho nó là Internet, nhưng mạng Internet không phải là network duy nhất cho dạng này. Trước đây, các loại mạng WAN được kết hợp cùng với cáp biển để tạo thành GAN.
Wide Area Network – Mạng diện rộng
Wide Area Network (WAN) chính là một nhóm các mạng cục bộ giao tiếp với nhau, được dùng để có thể kết nối các máy tính trên một khu vực về địa lý lớn thông qua một đường truyền dùng chung. Điểm đặc biệt riêng của loại mạng này là nó không hề bị giới hạn trong một địa điểm duy nhất. Nó có thể giúp mở rộng ra nhiều địa điểm trong phạm vi lớn hơn thông qua các loại đường dây điện thoại, cáp quang hoặc các liên kết vệ tinh.
Mạng WAN thường sẽ được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực giáo dục, kinh doanh và chính phủ.
Wide Area Network hiện nay được viết tắt là WAN (hay còn được gọi là loại mạng diện rộng). Dạng network này có thể kết nối với các khu vực địa lý như quốc gia. Số lượng LAN và với số lượng thiết bị cá nhân kết nối với WAN là không hề bị giới hạn số lượng. Thường thì sẽ được sở hữu bởi các tổ chức và công ty.
Với mức độ phủ sóng lớn mạnh hơn so với MAN, Wide Area Networks – WAN hiện nay còn được biết tới là mạng diện rộng. Theo đó thì kiểu network này hoàn toàn có thể kết nối những khu vực địa lý cực kỳ lớn ví dụ như lục địa hoặc quốc gia.
Số lượng của những thiết bị cá nhân và số lượng LAN kết nối cùng với WAN trên lý thuyết là không bị giới hạn. Thông thường thì những network này sẽ thuộc quyền sở hữu của một công ty hay là với một tổ chức. Các tổ chức này sau đó sẽ có thể cung cấp cho người dùng cá nhân dịch vụ internet.
Metropolitan Area Networks – Mạng đô thị
Metropolitan Area Network (MAN) là một loại hệ thống network kết nối nhiều mạng LAN ở gần với nhau. Thường thì MAN sẽ được kết nối dựa trên cáp quang có hiệu suất cao và cũng cho phép truyền tải dữ liệu lớn hơn và nhanh hơn Internet.
MAN là mạng được ứng dụng phổ biến trong các ngân hàng trong thành phố, trong khuôn viên các trường đại học, cao đẳng, trong quân đội,…
Metropolitan Area Network sẽ được viết tắt là MAN (hay còn được gọi là lưới mạng đô thị) là hệ thống network kết nối nhiều các loại mạng LAN ở gần lại với nhau. Thường thì MAN sẽ được kết nối dựa trên cáp quang có hiệu suất cao và cho phép người dùng tải dữ liệu lớn hơn, truyền tải sẽ nhanh hơn Internet.
Tiêu chuẩn dành riêng cho các mạng không dây của MAN được gọi là lưới WMAN – Wireless Metropolian Area Network hay là loại mạng đô thị không dây. Công nghệ Metro Ethernet chính là một công nghệ truyền dẫn đặc biệt được phát triển để dành riêng cho MAN.
Personal Area Networks – Mạng cá nhân
Personal Area Networks (PAN) là một hệ thống mạng cá nhân cho phép tất cả những loại thiết bị ở gần nhau trong bán kính 10 mét để kết nối và chia sẻ tài nguyên với nhau. Ví dụ cực phổ biến của mạng PAN là tính năng Airdrop của Apple, Bluetooth,…
Personal Area Network sẽ được viết tắt là PAN (hay còn gọi là mạng cho cá nhân) là hệ thống mạng cho phép các thiết bị gồm máy tính, laptop, smart phone,…. có thể được kết nối với nhau trong một khoảng không gian nhỏ.
Ví dụ: Gửi các files ảnh cho bạn bè thông qua Bluetooth, nhưng cách này giờ thì đã không còn phổ biến mà có thể dùng Bluetooth trong việc bạn kết nối các loa nghe nhạc. Hiện nay đã được thay thế ngay bằng mạng Internet có thể gửi file, hình ảnh,… qua các loại ứng dụng phổ biến như Messeage, Zalo, Telegram,…
Các thiết bị sẽ thường sử dụng mạng PAN là laptop, điện thoại di động, các loại máy tính bảng, máy nghe nhạc và trạm phát.
Ứng dụng của Network
Vai trò của hình thức Network ngày càng quan trọng trong các tổ chức, các doanh nghiệp, thậm chí mỗi cá nhân. Dưới đây là một số những loại ứng dụng phổ biến của Network trong đời sống hiện nay:
Chia sẻ các thông tin và tài nguyên
Ứng dụng đầu tiên hiện nay phải kể đến của Network đó chính là tính năng cho phép nhiều người dùng chia sẻ thông tin và tài nguyên ở mọi lúc mọi nơi.
Network sẽ cho phép các doanh nghiệp có các phòng ban ngay ở các vị trí khác nhau chia sẻ thông tin một cách nhanh chóng và cũng rất hiệu quả. Network cũng là nơi cho phép chia sẻ các thiết bị về phần cứng, như máy in và máy scan giữa những người dùng cực khác nhau.
Truy xuất nguồn thông tin từ xa
Thông qua Network, người dùng sẽ có thể truy xuất thông tin từ xa một cách cực kỳ dễ dàng và nhanh chóng. Mọi thông tin được truyền tải lên mạng Internet đều được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu ngay từ xa và người dùng có quyền truy cập và truy xuất các dữ liệu kiểu này ở bất cứ đâu thông qua các hệ thống về thông tin như World Wide Web (WWW).
Giao tiếp giữa các các cá nhân với nhanh chóng và thuận tiện
Ngày nay, do các nhu cầu của người dùng ngày càng tăng cao, Network hiện nay đã được nâng cấp tốc độ và khối lượng giao tiếp hơn ở bao giờ hết. Từ đó, hai hoặc nhiều cá nhân có thể được dễ dàng giao tiếp và làm việc từ xa với nhau bằng cách bạn phân vùng dự án thông qua Network.
Tăng cao độ tin cậy và độ an toàn thông tin
Network sẽ đảm bảo thông tin gửi và nhận trên đường truyền chính xác hơn hẳn vì chúng được cập nhật theo thời gian thực. Đồng thời, thông qua những hệ thống Network, các dữ liệu cực kỳ quan trọng có thể được lưu tại nhiều vị trí thông qua các hệ thống Network.
Chính vì thế, khi mà một máy tính gặp sự cố thì các máy còn lại vẫn hoạt động và thực hiện cung cấp dịch vụ bình thường, không hề gây ảnh hưởng đến việc truyền dữ liệu. Bằng những cách này, dữ liệu được bảo mật tuyệt đối, người dùng sẽ không phải lo lắng việc mất dữ liệu.
Ưu và nhược điểm của Network
Ưu điểm
Network sẽ có một số ưu điểm nổi bật sau:
- Dễ dàng tiếp cận: Network hiện đại ngày nay được thiết kế rất dễ khám phá để đảm bảo rằng ai cũng có thể dễ dàng tiếp cận. Vì vậy, ngay cả khi mà các bạn là một đứa trẻ hay một người mới làm quen với các loại công nghệ, bạn cũng có thể được dễ dàng làm quen và kết nối.
- Chia sẻ tài nguyên thuận tiện: Thông qua những hệ thống Network, người dùng sẽ có thể chia sẻ các dữ liệu, tài nguyên một cách thật thuận tiện giữa nhiều người dùng khác nhau khi ở mọi lúc mọi nơi. Bên cạnh đó, người dùng cũng có thể nhanh chóng chia sẻ các thiết bị phần cứng như là máy in, máy photocopy cho nhiều người dùng khác nhau.
- Kết nối dễ dàng hơn: Network cũng giúp cải thiện khả năng kết nối từ rất nhiều người, từ nhiều nơi khác nhau trên khắp thế giới. Dù là bạn và người thân của bạn cách nhau nửa phần bán cầu Trái Đấy nhưng vẫn có thể giao tiếp với nhau một cách thật dễ dàng bằng các hình thức nhắn tin, gọi điện, video call,…
- An toàn: Network sẽ cung cấp tính năng bảo mật thông tin và dữ liệu thông qua việc thực hiện ủy quyền. Việc cấp quyền được thực hiện nhanh chóng thông qua ID người dùng và mật khẩu nên bạn sẽ đảm bảo an toàn cho những dữ liệu được lưu trữ.
- Giảm được chi phí: Đây chính là một ưu điểm lớn đối với các doanh nghiệp và các tổ chức. Thông qua hệ thống mạng Network, công ty có thể dễ dàng lưu trữ các loại dữ liệu ở một nơi, giảm được chi phí khi lưu trữ tệp.
- Ứng dụng trong chuyển tiền: Nhờ có những kết nối internet, Wifi, 3G, 4G, 5G mà đối với các giao dịch chuyển tiền của các kiểu ngân hàng, tổ chức tài chính cũng trở nên thuận tiện và cũng đơn giản hơn rất nhiều. Chỉ cần 1 vài thao tác chính là giao dịch chuyển tiền sẽ được thực hiện nhanh chóng.
Nhược điểm
Bên cạnh những loại ưu điểm kể trên, Network cũng sẽ có những nhược điểm như:
- Độ bảo mật chưa cao: Network sẽ giúp những người dùng mạng dễ dàng chia sẻ các thông tin với nhau. Nhưng điều này cũng sẽ đồng nghĩa với việc virus máy tính và các loại phần mềm độc hại có thể lây lan giữa các máy tính trong hệ thống kiểu Network dễ dàng hơn. Vì vậy mà các loại dữ liệu của người dùng có thể bị đánh cắp bất cứ trong khi nào.
- Các lỗ hổng: Khi một hệ thống Network được tạo ra, nó sẽ giới thiệu chính là các phương pháp mới để truy cập máy tính từ xa. Với những phương pháp truy cập máy tính mới này có thể tạo ra được các lỗ hổng mới cho người dùng, máy tính và các dữ liệu trên Network.
- Phức tạp: Network rất là phức tạp, việc thiết lập và quản lý các Network cho một doanh nghiệp hoặc công ty đòi hỏi rằng một người có nhiều kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao.
Sự khác biệt giữa Public Network và Private Network
Public Network là một chế độ kết nối mạng công cộng, cho phép ngay bất kỳ ai cũng có thể kết nối với nó. Khi ở trạng thái này, các loại dữ liệu bạn đã chia sẻ sẽ không được phép hiển thị trong mạng LAN. Điều này đồng nghĩa với việc là người khác sẽ không nhìn thấy máy tính của bạn trong khung mạng LAN, giúp bảo mật cho dữ liệu trong máy tính của các bạn, tránh bị người lạ xem hoặc copy.
Ngược lại, Private Network chính là chế độ kết nối mạng riêng tư. Nếu như bạn thiết lập chế độ này cho máy tính thì nó sẽ hiểu là bạn hiện đang kết nối mạng Internet ở nhà hoặc ở cơ quan. Do đó, các loại dữ liệu bạn đã chia sẻ sẽ hiển thị trên mạng LAN. Và các việc chia sẻ dữ liệu thông qua Private Network là cực cần thiết vì ở nhà hoặc cơ quan là những nơi mà có tin cậy kết nối mạng chung.
Tóm lại, bạn sẽ có thể thiết lập chế độ Public network nếu đang kết nối internet nơi công cộng. Còn đang kết nối mạng ở các địa điểm nhà hoặc cơ quan thì đặt chế độ Private network. Mỗi khi bạn chuyển địa điểm có kết nối Internet thì sẽ chỉ cần chọn lại chế độ kết nối mạng internet là xong. Bạn cũng sẽ không cần phải hủy chia sẻ các thư mục, tập tin hoặc là tùy chỉnh lại chế độ chia sẻ về dữ liệu vì như vậy sẽ tốn rất nhiều thời gian.
Trên đây là toàn bộ những thông tin tổng hợp về network và những ứng dụng của nó trong lĩnh vực đời sống và hoạt động của các doanh nghiệp, tổ chức. Hi vọng rằng bài viết này đã giúp bạn đọc có được cái nhìn rõ hơn về Network là gì và hiểu tầm quan trọng của nó trong thời kỳ kỉ nguyên số hiện nay.