Có bao giờ các bạn từng thắc mắc, các bộ phận của chiếc máy tính mình thường sử dụng bao gồm những thành phần nào không? Chức năng riêng biệt của từng bộ phận máy này là gì? Cùng tìm hiểu một cách chi tiết hơn về các thành phần cơ bản của máy tính cùng các chức năng của từng bộ phận này trong bài viết sau.
Tổng quan về máy tính
Máy tính là gì?
Máy tính (có tên gọi đầy đủ hơn là “máy vi tính” là thiết bị điện tử có các chức năng điều khiển, quản lý dữ liệu hoặc thông tin. Các chức năng quan trọng cơ bản của máy tính là điều khiển và để lưu trữ, xử lý, trao đổi các dữ liệu. Với những chiếc máy tính hiện đại, bạn sẽ có thể thực hiện nhiều tác vụ khác nhau ví dụ như là chơi game, lướt web, soạn văn bản, gửi Email, tạo lập các bản trình bày, bảng tính, chỉnh sửa video…
Ngày nay, máy tính sẽ vẫn được coi như cánh tay phải đắc lực để phục vụ hầu hết cho các nhu cầu của con người như làm việc, trong học tập hay giải trí. Ngày nay, chiếc máy tính được coi như là cánh tay phải đắc lực của con người
Hai yếu tố quan trọng trong cấu tạo của máy tính
Bất kể một loại máy tính nào cũng cần có hai yếu tố quan trọng không thể nào thiếu, đó là phần cứng và phần mềm.
- Phần cứng (Computer Hardware): Đây chính là thuật ngữ dùng để chỉ các bộ phận vật lý hiện có trong máy tính. Chúng chính là các thiết bị, linh kiện điện tử của một chiếc máy tính ví dụ như RAM, CPU, con chuột, bàn phím, màn hình…
- Phần mềm (Computer Software): Phần mềm chính là các chương trình được cài đặt trên máy tính. Chúng bao gồm có tất cả các mã lập trình có trong mainboard hoặc là ổ cứng của máy tính. Nhờ có các loại phần mềm ra lệnh mà các bạn có thể thực hiện các tác vụ khác nhau trên máy tính.
Các thành phần riêng cơ bản của máy tính không thể thiếu là phần cứng và phần mềm
Máy tính hiện có mấy loại?
Có khá nhiều cách để có thể phân loại máy tính như:
- Phân loại theo từng lại mục đích sử dụng của người dùng ta có: Siêu máy tính, Máy tính cấu hình lớn, Máy chủ, Máy trạm, Máy tính dùng cá nhân, Máy tính xách tay, Máy tính bảng,…
- Phân loại theo như mức độ hoàn thiện của công nghệ có: Máy tính thuần tuý chỉ là máy cơ khí, Máy tính có kết hợp Cơ – Điện; Máy tính vi mạch điện tử chế tạo từ bóng điện tử; Máy tính điện tử được chế tạo từ bóng bán dẫn; Máy tính điện tử được chạy bằng mạch tích hợp – chíp bán dẫn (IC) được sử dụng cực kỳ nhanh chóng cho tới ngày nay.
- Phân loại theo từng đặc trưng thiết kế, có máy tính sử dụng kỹ thuật số hoặc các loại Máy tính sử dụng kỹ thuật tương tự.
Ngoài ra vẫn còn nhiều cách phân loại khác, tuy nhiên hiệ nay, việc phân loại những chiếc máy tính theo mục đích sử dụng là cách thức sẽ được sử dụng phổ biến nhất. Trong những cách phân loại này, loại máy tính thường được sử dụng theo một hệ thống đại trà, phổ biến gồm có: Máy tính cá nhân (thường được gọi là PC), Máy tính xách tay (Laptop) và các Máy tính bảng (Tablet hay Tablet computer).
Máy tính cá nhân – máy tính để bàn – PC
PC chính là loại máy tính để bàn. Cấu tạo của một bộ PC bao gồm rất nhiều thành phần khác nhau được lắp ráp bởi khá nhiều linh kiện như: Vỏ máy tính, bộ nguồn, màn hình của máy tính, Bo mạch chủ, khối xử lý trung tâm, bộ nhớ trong, bộ nhớ ở ngoài, ổ đĩa, các thiết bị ngoại vi,… Ưu điểm chính của các dòng máy PC là có giá cả vừa phải để những người dùng nào có nguồn kinh phí hạn chế có thể lựa chọn. Tuy nhiên, nhược điểm lớn của PC là không gọn nhẹ, chỉ có thể được đặt cố định tại chỗ để sử dụng mà không thể nào linh hoạt mang theo người.
Máy tính xách tay – Laptop
Máy tính xách tay (Laptop) – Nghe đến tên gọi là đã biết ưu điểm của dòng máy tính này đó là ở chỗ nhỏ gọn, có thể mang theo ở bên người – “xách tay” – phù hợp với những người dùng cực kỳ thường xuyên phải di chuyển theo yêu cầu công việc hoặc là phù hợp với các tình huống cần sự linh hoạt di chuyển mà các loại máy tính để bàn không khắc phục được.
Máy tính xách tay thường được sản xuất với đầy đủ các thành phần như một chiếc máy tính cá nhân, nhưng do ưu điểm gọn, nhẹ, không cần phải mang theo thùng máy như PC nên thường sẽ được nhiều người ưa chuộng. Bên cạnh đó, tính năng cực kỳ hiện đại, mẫu mã đa dạng, kiểu dáng đẹp và cũng sang trọng chính là ưu điểm khiến người dùng ưa thích nhất của các dòng máy tính xách tay. Tuy nhiên, một nhược điểm chủ yếu của dòng máy này là chính sách giá cả thường đắt hơn so với máy tính cá nhân.
Máy tính bảng – Tablet
Máy tính bảng (Tablet computers hoặc Tablet), đây là thiết bị máy tính nhỏ, gọn hơn cả Laptop. Nếu như Laptop hay PC được thiết kế có một phần màn hình riêng và bàn phím riêng thì với các Máy tính bảng, mọi thứ đều được tích hợp chỉ ở trong một màn hình cảm ứng (thường từ 7 inch trở lên). Người dùng sẽ có thể thao tác bằng cách chạm vào chiếc màn hình cảm ứng, dùng bàn phím ảo trên màn hình cảm ứng hoặc là sử dụng các bút cảm ứng được thiết kế riêng cho máy tính bảng để nhập thông tin, dữ liệu, để làm việc hoặc giải trí.
Các thành phần cơ bản của máy tính bao gồm những gì?
Các bộ phận của chiếc máy tính để bàn sẽ bao gồm rất nhiều linh kiện lớn nhỏ khác nhau. Nhưng chúng ta chỉ cần tìm hiểu được những thành phần chính của máy thôi, không cần phải nhớ kỹ và đi sâu từng chi tiết một.
Thành phần chính của một chiếc máy tính thường sẽ bao gồm những thành phần chính sau đây:
- Bo mạch chủ chính của máy.
- Bộ vi xử lý trung tâm máy hay còn được gọi là CPU.
- Bộ nhớ truy xuất riêng RAM.
- Thiết bị để lưu trữ cố định SSD.
- Card đồ họa bao gồm GPU.
Tại thời điểm ban đầu hiện nay thì PC và máy tính xách tay là hai thiết bị chính hiện được sử dụng phổ biến các bộ phận này. Về cơ bản thì trong cả hai dòng thiết bị này đều có thiết kế tương đối là giống nhau, nhưng những cách lắp đặt thì sẽ có chút khác.
Đối với một chiếc laptop thì khá là khó để nâng cấp hầu như bạn chỉ có thể chọn nâng cấp RAM, SSD, linh kiện cơ bản. Nguyên nhân chính yếu là do cách sắp xếp linh kiện của laptop phục vụ được tính linh động cao. Còn đối với dòng máy tính để bàn thì người dùng có thể thay đổi toàn bộ tất cả các bộ phận máy. Tùy chỉnh và cũng có thể nâng cấp một cách dễ dàng hơn nhiều.
Chức năng của từng bộ phận riêng của máy tính là gì?
Sau khi bạn đã cùng tìm hiểu sơ qua về các bộ phận của máy tính ở trên. Tiếp theo thì chúng ta sẽ cùng bài viết đi vào chi tiết và các chức năng của từng bộ phận bên trong máy nhé.
Thùng máy tính
Khi bạn muốn tìm hiểu về các bộ phận của máy tính, thì chắc chắn rằng bộ phận được nhắc đến đầu tiên phải là thùng máy tính. Đây cũng là một bộ phận quan trọng nhất, có thiết kế cực kỳ lớn trên những dòng máy để bàn.
Chiếc thùng máy thiết kế riêng này sẽ được trang bị đầy đủ các bộ phận quan trọng nhất của một chiếc máy tính để bàn. Có lỗ thông hơi để tản nhiệt, các cổng kết nối để có thể gắn dây cáp ngoài, ngoài ra còn có kèm theo các phụ kiện cùng phát sáng theo nhu cầu.
Kích thước của một chiếc thùng máy trên thị trường hiện tại to nhỏ đều có. Việc này sẽ phụ thuộc phần lớn vào các bộ phận, cũng như về mặt cấu hình được lắp đặt ở bên trong thùng. Nhưng điều này sẽ không có nghĩa là thùng càng to thì mới càng mạnh. Mà quan trọng nhất đó vẫn là bo mạch chủ của máy, các bộ phận riêng của máy tính để bàn ở bên trong.
Mainboard – Bo mạch chủ
Trong các bộ phận cấu tạo của máy tính thì bo mạch chủ chính là thành phần đóng vai trò quan trọng nhất. Bộ phận này cũng còn được gọi là mainboard, một nơi chứa đựng tất cả những thành phần quan trọng của máy.
Nó cũng sẽ có những khe cắm để có thể liên kết các thành phần cực kỳ quan trọng như là CPU, RAM, SSD, GPU,… Ngoài ra, các bo mạch chủ của máy còn có thể gắn được trực tiếp với một bộ phận khác. Điển hình có thể nhắc đến chính là bán dẫn oxit kim loại còn gọi tắt là CMOS.
Hiện nay thì hầu hết bo mạch chủ của máy trên thị trường cũng đều sẽ thiết kế theo các kích cỡ, tiêu chuẩn khác nhau. Mỗi một loại bo mạch sẽ tương thích phù hợp với một số loại linh kiện riêng, bạn sẽ cần phải cân nhắc lựa chọn để tránh lỗi không tương thích.
RAM – Bộ nhớ được truy cập ngẫu nhiên
Một thành phần riêng trong các bộ phận của máy tính bàn tiếp theo đó chính là RAM. Đây là viết tắt của cụm Random Accesss Memory, có nghĩa là bộ nhớ được truy cập ngẫu nhiên. RAM sẽ giữ vai trò cùng lưu trữ tạm thời các dữ liệu, thông tin riêng của phần mềm, chương trình máy đang chạy.
Nhưng thông tin và dữ liệu này chỉ được lưu trữ tạm thời trên RAM. Khi máy của bạn đã tắt nguồn, thì lập tức toàn bộ dữ liệu này sẽ mất đi.
Hiện nay ở trên thị trường có rất nhiều loại RAM máy tính khác nhau được sử dụng như là DDR2, DDR3, DDR4. Hầu hết thì các loại RAM khi được sử dụng ở trên máy, thì tất cả đều sẽ được hoạt động theo nguyên tắc kiến trúc kênh đôi. Giúp bạn có thể phân chia các dữ liệu xử lý, đồng thời cũng giúp cho các tầng băng thông dữ liệu cho máy.
CPU – Bộ phận xử lý trung tâm
Bộ phận cực kỳ quan trọng tiếp theo được nhắc đến chính là GPU. Đây chính là một bộ phận cực kỳ quan trọng trong các loại bộ phận của máy tính. Đây cũng là nơi chứa các bộ vi xử lý, một GPU cực kỳ mạnh sẽ giúp máy tối ưu hiệu suất cực kỳ tốt.
Trên thị trường hiện nay thì hiện có hai loại kiến trúc CPU khá phổ biến là loại 32bit và cả loại 64bit. Đặc biệt là hai hãng được sản xuất gần như là độc quyền trên thị trường chính là AMD và Intel. Hiểu đơn giản đó là CPU như là bộ não của chiếc máy tính này của bạn. Mọi thao tác truy cập, xử lý các dữ liệu trên máy đều sẽ thông qua CPU rồi mới có thể hiển thị ra màn hình của máy.
PSU + Đơn vị cung cấp điện
Thành phần tiếp theo được nhắc đến trong các bộ phận của máy tính được giới thiệu chính là PSU. Một bộ phận chắc không hề quen thuộc mấy với người không rành công nghệ. PSU chính là viết tắt của nguồn điện, bộ phận này ổn định thì chiếc máy tính của bạn sẽ có thể hoạt động hết công suất. Nhưng nếu như các nguồn điện của máy không thể được đảm bảo tốt, thì máy sẽ không hoạt động tốt được.
Ổ cứng – Thiết bị lưu trữ cố định
Ổ cứng của chiếc máy sẽ có vai trò lưu trữ toàn bộ những dữ liệu có sẵn trên máy của bạn. Nó sẽ bao gồm cả phần mềm và các hệ điều hành của máy. Trên thị trường hiện nay thì sẽ có hai loại ổ cứng thường được sử dụng nhiều nhất đó là HDD và SSD.
Mỗi một loại ổ cứng này sẽ có ưu và nhược điểm khác nhau, tùy vào từng loại nhu cầu sử dụng của người dùng. Đối với ổ HDD thì các giá thành sẽ khá là rẻ, nhưng tốc độ đọc, ghi và xử lý các dữ liệu thông tin của máy sẽ chậm hơn so với ổ SSD.
DVD-ROM – Lưu trữ di động
Bộ phận chính của máy tính tiếp theo được giới thiệu là bộ lưu trữ di động. Hai loại ổ đĩa mà bạn thường thấy là DVD-ROM hay là Blu-ray. Cả hai loại này vẫn thường được biết để với khả năng đọc, ghi các dữ liệu máy. Bộ lưu trữ di động này ở trên thị trường hiện tại không còn phổ biến như trước nữa. Vì nó hiện đã dần bị thay thế bởi USB và đầu đọc thẻ nhớ.
Quạt làm mát
Một trong các bộ phận phù hợp của máy tính được đánh giá cũng khá là quan trọng đó là quạt tản nhiệt. Khi máy của bạn đang hoạt động càng lâu và xử lý một lúc nhiều dữ liệu thì lượng nhiệt được tỏa ra sẽ càng lớn. CPU và đối với các bộ phận khác ở bên trong của máy sẽ không giảm tải đi được về lượng nhiệt tỏa ra.
Nếu như chiếc máy của bạn không được hỗ trợ làm mát đúng cách, thì chiếc CPU và các bộ phận khác sẽ bị nóng quá mức và hư hỏng.
Việc máy tính đã được trang bị quạt tản nhiệt là một điều vô cùng cần thiết để có thể làm mát cho máy. CPU của máy hiện nay vẫn còn được bao phủ bởi một lớp kim loại được gọi là một bộ tản nhiệt giúp thu nhiệt trực tiếp từ CPU. Đối với các game thủ thì chắc hẳn họ sẽ sử dụng những giải pháp tản nhiệt đắt hơn. Ví dụ được nhắc đến như là hệ thống bằng nước để có thể đáp ứng tốt nhu cầu làm mát cho máy tính của mình.
GPU – Card đồ họa
Trong tất cả các bộ phận của máy tính không thể không nhắc đến GPU. Card đồ họa hay cũng còn được gọi là bộ xử lý đồ họa liên kết giữa máy tính và các màn hình hiển thị. Tác dụng của card đồ họa chính là để hỗ trợ xử lý tất cả dữ liệu có liên quan đến các hình ảnh, video và xuất ra màn hình máy tính.
Đi theo với sự phát triển mạnh mẽ của các tựa game, trò chơi, ví dụ như phần mềm đồ họa,… Thì yêu cầu của card đồ họa khi được sử dụng sẽ có thông số cao hơn, phục vụ được với các tác vụ đồ họa của máy được tốt hơn.
Cổng kết nối
Bộ phận tiếp theo vẫn được nhắc đến chính là cổng kết nối. Một trong những nơi để giao tiếp của máy tính với các thiết bị ngoại vi bên ngoài. Thậm chí chúng còn có nhiều cổng kết nối có thể cắm trực tiếp vào trong bo mạch chủ của máy. Các loại cổng kết nối vẫn được sử dụng phổ biến hiện nay là USB, cổng mạng, cổng để kết nối video VGA, RCA, HDMI và jack cắm tai nghe.
Màn hình
Sau khi bạn đã đi sâu về những bộ phận ở bên trong thùng máy tính. Thì chúng ta hãy cùng tiếp hiểu các bộ phận của máy tính tiếp theo cực kỳ quan trọng không kém chính là màn hình máy. Monitor cũng là một thiết bị hỗ trợ hiển thị hình ảnh và nội dung của máy. Gắn liền với chiếc máy tính, là một loại cổng để giao tiếp giữa người sử dụng và máy.
Màn hình máy tính chính là một bộ phận không thể thiếu của dòng máy tính để bàn. Loại màn hình của máy phổ biến hiện nay là tinh thể lỏng hay còn được gọi là LCD. Thị trường hiện tại còn có thêm các màn hình cảm ứng, màn hình OLED với các cấu tạo mỏng, tiết kiệm năng lượng và mức giá cũng đắt hơn so với LCD.
Khe cắm mở rộng
Ngoài các bộ phận chính của máy tính cực kỳ quan trọng phía trên, thì bộ phận khe cắm mở rộng cũng đóng vai trò khá quan trọng. Thường thì các bo mạch chủ của máy sẽ trang bị thêm các khe được mở rộng. Bộ phận này có thể tháo rời và cũng được thiết kế riêng để phù hợp với các loại khe đang mở rộng, được gọi là card.
Người dùng vẫn có thể sử dụng khe cắm mở rộng thêm các card đồ họa, các cổn in, đầu thu TV, card mạng. Nhưng các loại card này sẽ phải phù hợp với từng khe cắm mở rộng máy đang sử dụng.
Các bộ phận ngoại vi
Thành phần cuối cùng ở trong các bộ phận của máy tính được giới thiệu ngay trong bài viết công nghệ này là các bộ phận ngoại vi. Các bộ phận này cũng sẽ bao gồm các thiết bị cơ bản được trang bị ở trên máy tính bàn như là bàn phím, chuột, loa, các loại máy in, tai nghe, webcam, ổ đĩa USB, micro,… Hầu hết thì các loại thiết bị này được cắm vào các loại cổng kết nối ngoại vi có sẵn ở trên PC.
Bài viết về các thành phần cơ bản của máy tính, giới thiệu chức năng của từng bộ phận trên đã tổng hợp những bộ phận chính quan trọng và phổ biến nhất trên chiếc máy tính để giới thiệu cho bạn đọc. Mong rằng những thông tin đã được tổng hợp trong bài viết sẽ hữu ích với các bạn đọc trong cuộc sống.