Bot là gì? Trong thế giới hiện đại ngày nay, có lẽ bạn sẽ ở đâu đó bắt gặp từ bot. Vậy, bạn có thực sự hiểu ý nghĩa của từ này, những hoàn cảnh nào thì có thể ứng dụng khái niệm này. Cùng khám phá ngay về bot trong bài viết sau đây.
Bot là gì?
Tuy tên gọi Bot có ý nghĩa được viết tắt từ “Robot”, nhưng bạn cũng đừng hiểu nhầm Bot nghĩa là “người máy”. Bot ở đây thường được dùng để chỉ các ứng dụng, phần mềm chuyên thực hiện theo mệnh lệnh các tác vụ tự động trên Internet. Đối với tất cả các loại nhiệm vụ cực kỳ đơn giản hoặc có tính chất lặp lại, việc sử dụng Bot sẽ có thể giúp tăng hiệu suất của công việc lên gấp nhiều lần so với khả năng của nhiều con người. Đặc biệt, đối với tất cả các trường hợp thực hiện tấn công, Bot được hiểu chính xác sẽ là một công cụ có sức ảnh hưởng rất mạnh.
Cách thức hoạt động của một Bot
Thông thường là có thể làm việc qua mạng, Bot lúc này sẽ thực hiện tương tác với một thiết bị sử dụng Internet như Twitterbots hoặc là Internet Relay Chat (IRC). Hơn một nửa số lượng truy cập Internet là bots tương tác với trang web, của người dùng, tìm kiếm nội dung và các task khác.
Bots cũng được tạo từ một nhóm thuật toán cho nhu cầu cụ thể. Những con bot như thế này có thể làm như tương tác với người tiêu dùng giống như một người dùng thực thụ hay là thu thập thông tin đến từ trang web khác. Có rất nhiều các loại bot khác nhau cho nhiều mục đích khác nhau.
Ví dụ, một loại chatbot sẽ hoạt động trên nhiều phương pháp hoạt động khác nhau. Một loại chatbot dựa trên quy tắc sẽ tương tác với tất cả mọi người bằng cách đưa ra cân nhắc xác định trước để các cá nhân lựa chọn. Một chatbot độc lập về các trí tuệ sẽ tận dụng công nghệ để học hỏi của nhiều con người cũng như có sự theo dõi các từ khóa đã biết các AI chatbots là kết hợp giữa chatbots theo quy tắc và chatbot về độc lập trí tuệ. Chatbots hoàn toàn có thể sử dụng các công cụ thực hiện đối xứng mô hình, xử lý các ngôn ngữ tự nhiên (NLP) và tạo ngôn ngữ tự nhiên (NLG).
Các tổ chức, cá nhân chọn sử dụng bot cũng có thể sử dụng phần mềm quản lý bot, bao gồm có các công cụ phần mềm quản lý bot và bảo vệ khỏi các bot gây hỏng hóc độc hại. Phần quản lý bot cũng nằm ở trong nền tảng bảo mật ứng dụng web cả một phần nhỏ. Một con bot quản lý chính đã được sử dụng cho phép sử dụng một số bot hoạt động và cũng chặn việc sử dụng những bot khác gây hại cho hệ thống.
Phân loại bot
Internet bot
Bạn sẽ có thể tìm thấy các Internet bot ở khắp mọi nơi trên web. Một số các bot xuất hiện thường xuyên trên các trang web hay các ứng dụng nhắn tin, thường ẩn sau một diện mạo giả và có thể giấu mình trong những góc khuất để chờ thực hiện được một cuộc tấn công.
Dưới đây sẽ là một số bot phổ biến mà bạn sẽ gặp trong khi duyệt web.
Chatbot để thực hiện trò chuyện với khách hàng
Bạn sẽ tìm thấy những chatbot trong các loại ứng dụng nhắn tin tức thời, các nhóm trò chuyện riêng tư và trong những dịch vụ nhắn tin trên các trang mạng xã hội như Facebook Messenger.
Chatbot trả lời các câu hỏi từ người dùng. Khi người dùng được đặt câu hỏi, chatbot sẽ trả lời bằng một trong những câu trả lời đã được lập trình. Nếu bot không nhận ra về yêu cầu hoặc cần thêm thông tin, nó sẽ trả lời bằng một câu trả lời được nhanh chóng lập trình để nhắc khách truy cập viết lại câu hỏi của họ.
Chatbot chỉ có thể thực hiện trả lời những câu hỏi mà nó được lập trình để trả lời. Các đơn vị tổ chức đã sử dụng chatbot để:
- Khắc phục các sự cố và giải quyết vấn đề người dùng có thể gặp phải với sản phẩm của họ.
- Giúp khách hàng đã lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu.
- Cung cấp thông tin đã lập trình về dịch vụ, giờ hoạt động và cách liên hệ với công ty.
Social bot đã có tài khoản mạng xã hội
Social bot thay thế vai trò con người trên mạng xã hội. Các social bot này sẽ có tài khoản trên Facebook, Twitter và các mạng xã hội khác. Những bot này sẽ lan truyền thông tin, cả có thực và có sai lệch, được sử dụng để bắt đầu cuộc trò chuyện hoặc là truyền bá ý kiến.
Đây là cách thức mà bạn sẽ thấy các loại social bot được sử dụng:
- Các công ty sử dụng social bot để có thể tiếp thị sản phẩm và gia tăng ảnh hưởng về các loại truyền thông xã hội của mình.
- Các chiến dịch về chính trị sử dụng social bot để truyền bá quan điểm phù hợp tới nhiều đối tượng.
- Các social bot hiện đang sử dụng những tài khoản mạng xã hội giả để có thể thu hút mọi người và bắt đầu các cuộc trò chuyện.
Nếu bạn sử dụng ứng dụng hẹn hò như là Tinder, hãy kiểm tra các đối tượng phù hợp để đảm bảo rằng bạn đang giao dịch với đúng người thật chứ không phải bot lừa đảo.
Game thủ ảo cạnh tranh trên game với người chơi thực
Nếu bạn yêu thích chơi các game trực tuyến nhiều người chơi, rất có thể các bạn đã chơi với bot. Nhiều game trực tuyến có các “diễn viên” ảo có thể phản ứng với hành động của bạn trong game. Những “diễn viên” ảo kiểu này chính là bot.
Bạn sẽ có thể tìm thấy các bot game ảo này trong những game nhập vai, hành động, các loại game chiến lược hay card game (chơi bài).
Trình thu thập các dữ liệu tìm kiếm thông tin trên web
Bạn sẽ không nhìn thấy một trình thu thập dữ liệu web khi duyệt web. Công cụ thực hiện tìm kiếm sử dụng trình thu thập dữ liệu trên web để thu thập dữ liệu web, phân tích thông tin có thể tìm thấy trên trang web và thêm thông tin này vào thư mục các công cụ tìm kiếm.
Ứng dụng của các Bot trong cuộc sống
Bot hiện nay được ứng dụng chủ yếu nhờ vào các tính năng như thực hiện các loại tác vụ tự động mà không cần sự hiện diện của con người và có thể tương tác dễ dàng với người dùng. Thậm chí là một số Bot còn được thiết kế đặc biệt để có thể được thực hiện những hành vi tương tự con người. Trên thực tế, Bot có thể phát huy hiệu suất tối đa đối với những nhiệm vụ sau:
- Tìm kiếm và thu thập thông tin: Bot sẽ thường được ứng dụng trong công cụ tìm kiếm các thông tin trên mạng (Web Search Engine). Nhờ có con Bot, quá trình thu thập và phân tích dữ liệu được nhanh chóng thực hiện liên tục và toàn diện, đảm bảo cho tiếp cận tất cả các website để có thể đánh giá một cách chính xác nhất.
- Ứng dụng vào sàn thương mại điện tử: Bot còn được ứng dụng cực rộng rãi trong hoạt động kinh doanh thương mại điện tử thông qua các công cụ gọi là Chatbot. Chatbot sẽ có thể thay con người trả lời tin nhắn, bình luận của khách hàng của mình một cách tự động theo kịch bản đã cài đặt sẵn hoặc thực hiện những công tác mua hàng tự động cho doanh nghiệp.
- Hỗ trợ tương tác với một số những loại phần mềm/hệ thống/giao diện: Ví dụ như API.
Ý nghĩa của Bot khi dùng cho game
Các robot hay là các bot trong game là một chương trình máy tính được mô phỏng theo các hành vi của gamer. Các robot này thường sẽ xuất hiện trong nhiều tựa game khác nhau với những vai trò khác nhau.
Trong game bắn súng từ góc nhìn thứ nhất
Các tựa game thuộc FPS hay và đình đám như Counter Strike, Left 4 Dead hay thậm chí là cả tựa game PUBG Mobile đều sử dụng con bot để thay thế cho người chơi trong một số trường hợp của các loại game đấu. Và thể loại game bắn súng trực tiếp online cũng là một trong những dòng game ứng dụng tính năng của bot nhiều nhất.
Các bot này thường sẽ co thể chơi game khá máy móc mà theo cách gọi của nhiều game thủ là khá “ngu”. Trên thực tế thì cũng không trách được khi các tựa game như CS hay là L4D có phần hơi lỗi thời, trong khi công nghệ AI chỉ mới có được những bước đầu phát triển vài năm trở lại đây.
Còn nếu như nó là đồng đội của bạn thì bạn biết là chúng chơi game bắn chán như thế nào rồi đấy. Bởi vì chúng chỉ là một chương trình có thể mô phỏng nên sẽ không có tư duy chiến thuật, khả năng phối hợp cũng thường xuyên bị hạn chế. Các hành động của chúng sẽ chỉ có thể được lặp đi lặp lại theo chương trình đã thiết kế sẵn.
Dưới đây sẽ là một số ví dụ để bạn dễ hiểu hơn về khái niệm bot là gì ở trong các tự game bắn súng:
Trong game CS, các loại bot bên cảnh sát sẽ ưu tiên làm cách nào để cứu các con tin thay vì giết người. Còn bot bên cướp sẽ ưu tiên ẩn nấp ở những vị trí khuất để mai phục kẻ địch. Chính vì như vậy nếu như bạn chẳng may chết trước thì hãy nhấn nút lệnh kill bot để khỏi tốn thời gian chờ đợi. Sau một khoảng thời gian chơi, bạn sẽ nắm rõ được các vị trí của chúng hay nấp và dễ dàng tiêu diệt được chúng trong một nốt nhạc.
Hoặc trong tựa game L4D, các bot chủ yếu chỉ hỗ trợ bạn về hỏa lực hoặc có thể hiện cứu bạn khỏi những tình huống bị zombie tấn công. Dĩ nhiên thì chúng cũng sẽ hồi máu cho bạn và biết cách để chia sẻ những thứ thuốc cần thiết. Tuy nhiên những khả năng bắn hay phản xạ của chúng không nhanh lắm đâu. Thậm chí là đôi khi bạn sẽ phải tự hỏi chính mình về những vai trò của lũ bot là gì trong ván đấu này, khi mà chúng lại cứ liên tục trở thành gánh nặng cho bạn.
Trong game đối kháng
Vai trò của các con bot trong game đối kháng là gì? Thực tế thì các con bot trong thể loại game đánh nhau được thêm vào để làm đối thủ của các bạn. Chúng hiện tại biết tất cả mọi combo và bạn có thể tùy chỉnh độ khó hiện tại tăng dần.
Bot trong các tựa game đối kháng này thì sẽ đem tới cho bạn cảm giác như là đang đối đầu với một game thủ thực sự. Tuy nhiên, bạn vẫn sẽ có thể cảm thấy đâu đó việc thiếu đi tính tương tác và cảm giác cạnh tranh nếu như so sánh với việc đang chơi cùng một người.
Trong các thể loại game yêu cầu nhập vai
Bot trong các loại game nhập vai sẽ đảm nhận vai trò phụ tá cho bạn, hỗ trợ các bạn chiến đấu với boss. Tùy vào thiết kế phù hợp mà chúng sẽ có các sở trường riêng, sử dụng các loại vũ khí tấn công khác nhau.
Trong game MOBA
Trong game MOBA, bot sẽ là các người máy sở hữu trí tuệ nhân tạo (AI) được mô phỏng và học hỏi các hành vi của người chơi. Bot trong các game MOBA thường sẽ chỉ đảm nhận cả vai trò đồng đội lẫn đối thủ của những người mới khi bạn bắt đầu làm quen với trò chơi.
Trong game MOBA, các bot hiện tại đã được chia làm nhiều cấp độ từ dễ đến khó để rất nhiều người chơi lựa chọn luyện tập trước khi mới bắt đầu tham gia thi đấu cùng với những người đang chơi khác. Dĩ nhiên thì thông thường thì nhiều người chơi sẽ thắng vì bot trong MOBA vẫn đang khá là “ngu”.
Nhưng vào những thời điểm năm 2019, trong một loạt trận BO3, Open AI hiện đã được dùng hệ thống OpenAI Five của mình đánh bại tất cả những đội tuyển OG vốn là các đương kim vô địch game Dota 2 thế giới. Thậm chí thì mọi chuyện cực kỳ cay đắng hơn nữa khi OG vẫn còn thua với các tỉ số tuyệt đối 0 – 2.
Dĩ nhiên thì việc có thể chiến thắng của Open AI cũng có đến từ một số các điều kiện riêng nhất định khi các tuyển thủ OG chỉ có thể lựa chọn được đến 17 trong tổng số 100 vị tướng và không được sử dụng thêm các loại kỹ năng triệu hồi đệ hay phân thân. Dù vậy thì các chiến thuật snowball mà Open AI đã đưa ra thì phải nói là quá thuyết phục khi khiến cho những nhà vô địch hiện này không hề kịp trở tay và để thua cả 2 game đấu sẽ vô cùng chóng vánh.
Ví dụ về cách sử dụng bot trong thực tế
Trong khi một vài người còn chưa hiểu rõ bot là gì thì Bots có thể được sử dụng ở trong các lĩnh vực dịch vụ khách hàng cũng như là ở trong các lĩnh vực như kinh doanh, lên lịch trình, chức năng để tìm kiếm và giải trí. Sử dụng bot ở mỗi một khu vực mang lại những lợi ích khác nhau. Ví dụ, ở trong dịch vụ khách hàng, bot luôn sẵn sàng phục vụ 24/7 và cũng sẽ tăng tính khả dụng của các nhân viên dịch vụ khách hàng, cho phép họ có thể tập trung vào các vấn đề phức tạp hơn.
Red và Andrette chính là tên của hai chương trình đời đầu được thiết lập ra để trả lời câu hỏi người dùng đang tìm kiếm dịch vụ cho các sản phẩm. Một chương trình tương tự như vậy đôi khi được gọi là virtual representative hoặc là virtual agent.
Những dịch vụ bot này bao gồm:
- Ứng dụng hỗ trợ nhắn tin tức thì như Facebook Messenger, WhatsApp và Slack;
- Các ứng dụng nhiều tin tức như Wall Street Journal, để hiển thị các tiêu đề tin tức;
- Spotify, cho phép người dùng có thể tìm kiếm và chia sẻ các bản nhạc qua Facebook Messenger;
- Lyft, trong đó người dùng cũng sẽ có thể yêu cầu một chuyến đi từ các ứng dụng nhắn tin tức thời; và
- Dịch vụ lên lịch họp trực tuyến, chẳng hạn như X.ai.
Ưu điểm và nhược điểm của Bot
Có rất nhiều nhưng ưu điểm đi kèm với việc sử dụng bot cũng như những bất cập, .
Ưu điểm của các bot bao gồm
- Nhanh hơn hẳn con người ở các nhiệm vụ lặp đi lặp lại;
- Tiết kiệm được nhiều thời gian cho khách hàng và đối tác;
- Phục vụ 24/7;
- Tổ chức có thể dễ dàng tiếp cận số lượng lớn người thông qua nhắn tin;
- Bots tùy chỉnh các thông số cài đặt;
- Cải thiện trải nghiệm của rất nhiều người dùng.
Nhược điểm
- Không thể nào đặt bot để thực hiện vài task cụ thể và có nguy cơ gây hiểu nhầm người dùng.
- Con người vẫn cần để quản lý cho các bot cũng như can thiệp nếu có xảy ra mau thuẫn.
- Người dùng tạo ra các oại bot độc hại.
- Sử dụng cho các mục đích spam.
Tại sao chúng ta cần sử dụng Bot?
Trước hết, Bot hiện nay là xu hướng công nghệ nổi bật ở tất cả mọi lĩnh vực trên phạm vi toàn cầu. Kể cả khi không phải như là một xu hướng phổ biến, những lợi ích phù hợp mà Bot mang lại đáng để chúng ta xem xét triển khai nó.
- Hiệu suất cao: Cùng tất cả một khoảng thời gian, Bot xử lý lượng công việc cực kỳ lớn gấp nhiều lần năng lực con người
- Giảm rủi ro sai lệch thông tin: Với Bot, khách hàng cũng sẽ chỉ nhận được những câu trả lời đã được định sẵn với các tính xác thực cao.
- Tăng mức độ hài lòng của các khách hàng: Chatbot cũng có thể “làm việc” 24/7, có mặt mọi lúc khách hàng cần
- Giảm chi phí để sử dụng lao động: Chatbot giúp bạn có thể tiết kiệm 1/4 chi phí cho dịch vụ CSKH trong 1 năm. Doanh nghiệp sẽ chỉ mất phí triển khai ban đầu và cũng có thể sử dụng nó lên tới 3 năm hoặc hơn.
- Chi phí triển khai cực thấp: Nhiều Bot sẽ bán hàng tự động sẽ được cung cấp miễn phí với nhiều tính năng mở rộng thêm đa dạng về chi phí.
- Đơn giản, dễ hiểu, dễ dùng đối với tất cả mọi người.
Hiện nay, nhờ vào các tiến bộ về trí tuệ nhân tạo, Bot hiện cũng đang trở nên phổ biến trong mọi loại hình tổ chức. Thậm chí, ở rất nhiều doanh nghiệp, Bot đóng vai trò quan trọng ở trong các bộ phận chức năng, tham gia cả vào các quá trình quản lý. Hi vọng bài viết đã giúp bạn đọc có thể hiểu được Bot là gì và có thể vận dụng nó thật hiệu quả và hữu ích cho cuộc sống của mình.