Trí tuệ nhân tạo hiện đang được con người phát triển càng ngày đang càng nhiều với mong muốn khiến máy tính có thể thay thế cho con người, Trí tuệ nhân tạo – Ai cũng chính là đề tài được rất nhiều nhà nghiên cứu đang quan tâm bởi chúng sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian cho con người hơn và tỷ lệ chính xác của các loại máy móc này là vô cùng cao. Vậy, trí tuệ nhân tạo là gì và nó đang được ứng dụng như thế nào? Cùng tìm hiểu ngay về công nghệ AI này trong bài viết sau.
Trí tuệ nhân tạo là gì?
Đầu tiên chúng ta sẽ cần phải hiểu được khái niệm AI: Trí Tuệ Nhân Tạo – AI (Artificials Intelligence) hoặc trí thông minh nhân tạo có nghĩa là công nghệ mô phòng các quá trình suy nghĩ và sự học tập của con người cho máy móc, đặc biệt là hệ thống máy tính. Trí tuệ nhân tạo kiểu này do con người lập trình ra với mục đích là tự động hóa các hành vi thông minh như là con người, từ đó cắt giảm bớt nhân công là con người và cũng có tính chuẩn xác cao hơn.
Để nói về vấn đề trí tuệ nhân tạo, chúng ta còn thường nghe tên gọi AI, các công nghệ AI,…vậy công nghệ AI là gì, chúng có lịch sử sự hình thành và phát triển như thế nào đến hiện nay. Dưới đây chính là một số sự kiện lớn ghi lại những dấu ấn đặc biệt của các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo này.
- Năm 1940: mô hình toán học đầu tiên ra mắt để xây dựng mạng nơ-ron trong hoạt động của thần kinh đã được đề xuất;
- Những năm 1950-1960: Giai đoạn này theo như cơ bản đã giải đáp được trí tuệ nhân tạo là gì và cũng đã đưa ra giả thuyết về một hệ thống AI hoàn chỉnh.
- Những năm 1960-1970: Phòng thí nghiệm AI được đặt tại Stanford bắt đầu hoạt động, trong khoảng thời gian riêng này từng có giai đoạn các dự án đã từng bị hủy bỏ và dừng nghiên cứu. Đến năm 1969, toàn bộ một hệ thống thành công đầu tiên đã được dùng để chẩn đoán nhiễm trùng máu.
- Từ 1970-1980: Ngôn ngữ lập trình theo logic PROLOG được tạo ra và những năm mà “mùa đông AI đầu tiên”.
- Năm 1980: kết thúc “năm mùa đông AI đầu tiên”. Các máy tính chuyên dụng dùng để chạy trên ngôn ngữ lập trình AI Lisp đã được xây dựng. 1987, mở ra “Mùa đông cho AI thứ hai”.
- Những năm 2000: đầu tư các robot tự động, Google tạo ra nhận dạng giọng nói và cả ứng dụng trên IPhone.
- Từ 2010-2014: Apple đã phát hành Siri, một trợ lý ảo hỗ trợ cho AI thông qua hệ điều hành iOS. Mạng lưới thần kinh hoạt động bằng cách sử dụng các thuật toán học được xây dựng, những chiếc ô tô tự lái đầu tiên đã vượt qua bài kiểm tra.
- Năm 2015-2021: “Công dân robot” đầu tiên tên là Sophia, được tạo ra bởi công ty Hanson Robotics có khả năng nhận dạng được khuôn mặt, giao tiếp bằng lời nói và có biểu hiện trên khuôn mặt.
Sự khác biệt của công nghệ trí tuệ nhân tạo so với các lập trình logic trước kia đó chính là khả năng suy nghĩ độc lập của chúng, thay vì thực tế việc mọi thứ được lập trình sẵn và cỗ máy đó sẽ thực hiện được các thao tác theo logic được con người đặt ra, Ai – Trí Tuệ Nhân Tạo sẽ có thể tự xem xét tình huống và đưa ra phương án nào tối ưu nhất, qua đó tiết kiệm chi phí cũng giống như vận hành cho công việc hiệu quả hơn.
Ngoài ra thì khả năng tự tính toán đó sẽ khiến Ai đưa ra được những ý kiến mới, giúp cho con người thêm nhiều ý tưởng hơn trong phát triển.
Các vận hành Ai – Trí Tuệ Nhân Tạo
Để tạo ra hoàn toàn được một Ai – Machine, bạn sẽ cần cấu hình máy phù hợp với một Ai Machine, bắt đầu thực hiện các phần mềm tính toán để có thể training ( huấn luyện cho Ai của bạn ) Cụ thể dưới đây :
- Việc học tập: thu thập thông tin và thu thập các quy tắc sử dụng thông tin
- Lập luận: sử dụng hiệu quả các quy tắc để đạt được kết luận gần đúng hoặc xác định
- Tự sửa lỗi
Các ứng dụng cực đặc biệt của AI bao gồm các hệ thống chuyên gia, nhận dạng được tiếng nói và thị giác máy tính (nhận diện khuôn mặt, vật thể hoặc là chữ viết) sẽ được sử dụng để khiến Ai có thể học hỏi được thông qua con người.
Từ đó cách vận hành và xử lý của Trí tuệ nhân tạo (AI) dựa trên 3 khái niệm chính sau: AI, Machine learning và Deep learning. AI – Artificial Intelligence chính là một ý tưởng đầu tiên và lớn nhất. Sau đó là các Machine Learning và cuối cùng đó chính là Deep learning, đây là yếu tố thúc đẩy về sự bùng nổ của AI hiện đại ngày nay.
Việc tạo ra Deep Learning cũng chính là cách Ai học hỏi từ các nguồn dữ liệu của chính con người, từ âm thanh cho tới hình ảnh và các văn bản đã được kết nối trên mạng Inter net, Machine Learning chính là những cách trí tuệ nhân tạo tự học hỏi, nâng cao về kiến thức, và Ai chính là cách nó tự suy nghĩ độc lập như đang là một con người, hiểu biết thông qua logic. Và AI cũng chính là vòng tròn to nhất bao gồm Machine Learning và Deep Learning.
Công nghệ AI hiện gồm có những loại nào?
Công nghệ AI loại phản ứng (Reactive Machine), Công nghệ AI với một bộ nhớ hạn chế, Lý thuyết về trí tuệ nhân tạo, Tự nhận thức.
Công nghệ AI phản ứng (Reactie Machine)
Công nghệ AI phản ứng (Reactive Machine) hiện được dùng để phân tích những động thái có khả thi – của chính nó và đổi thủ và chọn hành động có chiến lược nhất.
Ví dụ: Chương trình thực hiện tự động chơi cờ vua của IBM đã đánh bại kì thủ trên thế giới Garry Kasparov vào những năm 1990. Công nghệ AI của công ty Deep Blue có thể xác định các nước cờ và cũng như là dự đoán những bước đi tiếp theo. Nhưng nó cũng không có ký ức và không thể sử dụng được những kinh nghiệm trong quá khứ để tiếp tục huấn luyện ngay trong tương lai.
Deep Blue và AlphaGO (chơi cờ vây) của Google vẫn đang được thiết kế cho các mục đích khá hẹp và không thể dễ dàng áp dụng cho tình huống khác.
Công nghệ AI với các bộ nhớ hạn chế
Các ứng dụng AI này đã được sử dụng những kinh nghiệm trong quá khứ để có thể đưa ra các quyết định trong tương lai.
Một số các chức năng ra quyết định này có mặt trong các loại thiết bị mà không người lái như xe, máy bay drone hoặc tàu ngầm. Kết hợp lại với các cảm biến môi trường xung quanh công nghệ AI này cũng có thể dự đoán được tình huống và đưa ra những bước và hành động tối ưu cho thiết bị. Sau đó thì chúng sẽ được sử dụng để đưa ra hành động trong các bước tiếp theo.
Trí tuệ nhân tạo lý thuyết
Đây là công nghệ Ai thường có thể tự mình suy nghĩ và học hỏi các thứ xung quanh để có thể áp dụng cho chính bản thân nó cho một việc cụ thể. Tuy nhiên các công nghệ AI này chưa khả thi trong hiện tại.
Tự nhận thức
Hệ thống AI tự nhận thức về chính bản thân, có ý thức và hành xử như con người. Các loại ứng dụng AI này còn có cảm xúc và hiểu được cả cảm xúc của những người khác. Tuy nhiên, loại công nghệ AI này hiện sẽ chưa khả thi.
Ưu điểm và nhược điểm của công nghệ AI Trí tuệ nhân tạo
Ưu điểm của AI
Có thể nói rằng các trí tuệ nhân tạo AI không chỉ đơn thuần cũng là một phần mềm máy tính có tính logic mà chúng còn chứa đựng được cả trí tuệ to lớn của con người. Chúng biết cách suy nghĩ, lập luận để giải quyết các vấn đề, có thể giao tiếp với cả con người. Chính vì có những tính năng vượt trội này mà AI có lợi ích vô cùng lớn.
- Phát hiện và hỗ trợ ngăn chặn các rủi ro
AI có thể giúp con người dự báo trước các rủi ro và mối nguy hại tiềm ẩn và cũng hạn chế các thiệt hại đem lại. Các rủi ro đã được AI nhận biết như: Thảm họa của thiên nhiên, động đất, sóng thần, núi lửa, dịch bệnh hay là có mối nguy hại trong sản xuất kinh doanh
- Hạn chế sử dụng đến sức lao động của con người
Nhờ quá trình học tập máy và tạo ra được các robot trong công nghiệp và trong đời sống. Con người sẽ không phải tốn quá là nhiều về sức lao động trong sản xuất, vận hành. Giờ đây, các loại máy móc robot sẽ thay con người làm việc đó.
- Xóa bỏ các khoảng cách ngôn ngữ
Công nghệ AI cũng sẽ giúp con người trên mọi Quốc gia có thể nói chuyện được và hiểu nhau, thoải mái tiếp xúc. Có thêm rất nhiều cơ hội để học tập và làm việc trên khắp thế giới.
- Cá nhân hóa
Công nghệ AI cũng sẽ đánh giá và thích ứng cũng như học hỏi đối tượng mà nó đang phục vụ. Từ đó, đưa ra phản ứng phù hợp nhất cho mỗi đối tượng riêng biệt.
Nhược điểm của AI trí tuệ nhân tạo
Hẳn các bạn cũng đã từng nghe nói đến Sophia, robot trí tuệ nhân tạo đầu tiên đã được cấp quyền công dân trên thế giới, được thiết kế và phát triển nên bởi 1 công ty công nghệ của Mỹ và được kích hoạt vào lần đầu tiên năm 2015.
Sophia đã được thiết kế để suy nghĩ và cử động sao cho giống với con người nhất và đồng thời được trang bị trí tuệ thông minh nhân tạo. Mục đích thực hiện chế tạo Sophia – theo nhà sản xuất – là nhằm có thể phát minh ra một robot có ý thức, có sự sáng tạo và có các khả năng hoạt động như bất kỳ con người nào để có thể giúp đỡ chính con người trong các vấn đề cuộc sống thường ngày ví dụ như: phục vụ chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ trong điều trị y tế, giáo dục cùng nhiều các loại dịch vụ khác
Cuộc hội thoại gần đây gây sốc của Sophia với “cha đẻ” của chính mình. Chúng ta hãy tự hỏi rằng, nếu như rằng một ngày kia khi chúng ta phải đối mặt với một AI đã hoàn thiện hơn Sophia, chúng ta sẽ đang đứng ở vị thế nào?
Một AI như thế lại có quyền công dân và hoàn toàn bình đẳng như chúng ta, nhưng chúng sẽ thông minh hơn chúng ta nhiều lần, hiểu biết được gấp hàng ngàn lần chúng ta, tính toán xử lý thì nhanh gấp hàng triệu lần chúng ta, không bao giờ có sai sót, không bao giờ có thể biết mệt mỏi, không bao giờ bị đau ốm hay bệnh tật, không bao giờ đòi hỏi nghỉ ngơi, đòi hỏi những người khác quan tâm hay giúp đỡ. Và đặc biệt là các AI đó vẫn luôn tự học hỏi và nâng cấp không ngừng.
Chúng ta sẽ suy nghĩ gì khi chúng ta gặp một AI chỉ mới ra đời từ ngày hôm qua và lại không cần phải trải qua nhiều chục năm học hành cùng với rất nhiều nỗ lực như chúng ta, một AI với các mức chi phí sản xuất rẻ hơn hàng trăm lần so với chi phí để có thể nuôi dạy ta khôn lớn thành người, một AI đã mang lại hiệu quả công việc cao hơn bản thân ta gấp hàng chục lần mà sẽ không đòi hỏi lương hoặc với mức lương không đáng kể.
Chúng ta sẽ suy nghĩ gì khi có một AI đối xử với chúng ta đúng như một người bề trên đang hướng dẫn, chăm sóc, bảo vệ kẻ bề dưới? Khi đó, liệu rằng chúng ta có cảm thấy sự tồn tại của mình là khá xấu xí, thừa thãi, vô dụng?
Trong những năm gần đây, việc ứng dụng các công nghệ AI cho phép các hệ thống vũ khí tự động thực hiện lựa chọn và tấn công mục tiêu đã gây nên rất nhiều tranh cãi về mặt đạo đức. Những ý kiến đang chỉ trích cho rằng hệ thống này sẽ đe dọa đến cả an ninh quốc tế và báo trước một cuộc chiến tranh thế giới vào lần thứ ba sau súng đạn và bom nguyên tử.
Những quy tắc và ranh giới dành cho AI quan trọng hơn so với bất kỳ lĩnh vực nào khác được xuất hiện trước đó. Thế nhưng, với tốc độ phát triển nhanh chóng mặt của trí tuệ nhân tạo tại một vài tập đoàn to lớn (và hầu như đều nghiên cứu bí mật), các tập thể tổ chức chính phủ chịu trách nhiệm về các quy định dường như sẽ không thể theo kịp.
Top những ứng dụng Trí Tuệ Nhân Tạo AI Hot Nhất hiện nay
AI trong chăm sóc sức khỏe
AI góp phần giúp cải thiện tình trạng sức khỏe bệnh nhân, đồng thời sẽ giảm các chi phí điều trị. Các công ty đang áp dụng các Machine Learning để chẩn đoán nhanh hơn và tốt hơn con người.
Một trong những loại công nghệ chăm sóc sức khỏe tốt nhất phải kể đến là IBM Watson, có khả năng hiểu được các ngôn ngữ tự nhiên và cũng có khả năng phản hồi các câu hỏi được yêu cầu. Hệ thống này sẽ khai thác dữ liệu bệnh nhân và các nguồn dữ liệu đang sẵn có khác để tạo ra giả thuyết.
Sau đó, nó cũng sẽ trình bày một lược đồ điểm tin cậy. Các ứng dụng khác của các AI bao gồm chatbot, chương trình máy tính trực tuyến để có thể trả lời các câu hỏi và hỗ trợ khách hàng, sắp xếp được các cuộc hẹn hoặc trợ giúp bệnh nhân thông qua các quá trình thanh toán và các trợ lý y tế ảo sẽ cung cấp phản hồi y tế cơ bản.
Sản sinh ngôn ngữ tự nhiên (Nature Languages Generation, NLG)
Tạo ra được các văn bản từ những dữ liệu máy tính tự tổng hợp được. Tượng tự như là con người, Ai có thể tự soạn cho mình trong những tài liệu sao cho phù hợp với công việc được giao, các loại kế hoạch cũng như thực hiện các phương án tối ưu nhất với các vốn từ được học hỏi từ con người.
Nhận diện giọng nói
Chuyển đổi được lời nói của con người sang dạng mà các ứng dụng các máy tính có thể hiểu được. Điều này tương tự như việc mà bạn có thể nói chuyện giao tiếp với máy móc như 1 con người thật sự.
Quản trị viên ảo
Từ những chatbot cực kỳ đơn giản cho tới những hệ thống tiên tiến có thể kết nối được với cả con người, công nghệ này đang được sử dụng ngay ở trong dịch vụ khách hàng, hỗ trợ người dùng và quản lý nhà thông minh.
Nền tảng máy học (Machin Learning)
Cung cấp được các thuật toán, API, bộ công cụ phát triển và các huấn luyện, dữ liệu cũng như các loại công nghệ điện toán để có thể thiết kế, huấn luyện và cũng như triển khai các mô hình máy học vào trong các loại ứng dụng, tiến trình và máy móc.
Phần cứng tối ưu hóa AI
Bao gồm các bộ xử lý về GPU và các thiết bị đặc biệt được thiết kế để có thể cùng thực hiện được các công việc của AI một cách hiệu quả nhất. Để có thể xử lý các AI tốt nhất chúng ta cần phải trang bị được một bộ máy tính chuyên dụng dành riêng cho ứng dụng của AI – Trí Tuệ Nhân Tạo (Deep Learning), đây là những bộ PC mà đã được xây dựng rất là đặc biệt, chạy song song nhiều card màn hình.
Quản lý ra quyết định
Đây là một loại công nghệ đưa các quy tắc và logic vào trong hệ thống AI để có thể sử dụng cho việc thiết lập/huấn luyện ban đầu nhằm giúp chúng cũng có khả năng duy trì và điều chỉnh liên tục.
Nền tảng Deep Learning
Là một lĩnh vực cực kỳ đặc biệt trong máy học (machine learning), deep learning là một loại chương trình chạy trên một mạng thần kinh cho nhân tạo, có khả năng huấn luyện máy tính học một lượng rất lớn dữ liệu.
Sinh trắc học
Công nghệ này sẽ có thể cho phép tương tác tự nhiên hơn giữa con người và máy móc, bao gồm cả về nhận diện hình ảnh, dấu vân tay, giọng nói và các cử chỉ của con người.
Quy trình thực hiện tự động hóa robot (Robotic Process Automation)
Sử dụng mã hóa và dùng những phương pháp khác để tự động hóa hoạt động của mỗi con người bằng robot để hỗ trợ công việc hiệu quả hơn.
Hiện tại Trí tuệ nhân tạo – Ai và các loại cỗ máy Ai Machine đã và đang được các tập đoàn cực lớn ứng dụng, ở Việt Nam chúng ta có Viettel đang sử dụng để có thể tạo ra những bot giọng cũng như nhiều ứng dụng khác tương lai Sức mạnh của Trí tuệ nhân tạo – AI hiện vô cùng quan trọng cho công nghiệp sau này và cả trong tương lai chúng sẽ trở thành nòng cốt cho sự phát triển vượt bậc.
Hy vọng bài viết trên đã giới thiệu cho bạn đến công nghệ trí tuệ nhân tạo là gì cũng như ứng dụng thực tiễn của nó trong cuộc sống của chúng ta. Tin rằng AI sẽ là công nghệ cho tương lai và sẽ là công việc phát triển nhất trong vài năm sắp tới.