Captcha là gì? Tại sao nên dùng Captcha để bảo mật an ninh mạng?

Captcha hiện nay hẳn đã không còn xa lạ với những người nào thường xuyên dùng mạng xã hội. Tuy nhiên, mấy ai thực sự có thể biết được Captcha là gì và lợi ích nó đem lại. Nếu như bạn cũng nằm trong số đó, vậy hãy cùng  tham khảo ngay những chia sẻ này để giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về mã Captcha.

Captcha là gì?

Captcha là những hình ảnh có chứa đoạn mã gồm cụm từ nào đó hay có 5 số hoặc chữ liền kề nhau. Tuy nhiên, do những cách sắp xếp méo mó, nên chúng sẽ khá khó đọc.

Captcha là những hình ảnh chứa một đoạn từ mã khó thấy để có thể kiểm tra Turing tự động nhằm phân biệt máy tính và con người. Captcha chính là viết tắt của “Completely Automated Public Turing tests to tell Computers and Humans Apart”. Cụ thể, bằng những cách yêu cầu nhập đoạn mã từ hình ảnh đã được làm méo mó này có thể phân biệt được con người và cả máy tính. Vậy thì các yếu tố nhận biết khi gặp Captcha là gì?

Đoạn mã này là giống như phép thử về độ chính xác của sự phản hồi. Nó sẽ giúp phân biệt người đang truy cập trang web nào đó là máy tính hay là con người. Hay nói cách khác, mã Captcha cũng chính là phiên bản nâng cấp từ những bài Test Turing. Đây chính là bài test xác định tính con người của những người làm bài kiểm tra đó.

Cơ hội trả lời được đúng test khi nhập Captcha lên đến 80%. Nhưng nếu là PC, không thể được lập trình đúng cách, thì chỉ có khoảng 0.1% cơ hội trả lời đúng.

Đặc điểm của Captcha là gì?

Captcha thường sẽ được viết rất khó đọc

• Được làm thành một cách méo mó, không rõ ràng
• Thường sẽ chỉ có thể đọc bằng mắt của con người
• Hộp kiểm dạng “nhấn vào đây nếu như bạn không phải là máy tính” có thể dùng để phân biệt giữa con người và robot nhưng nó lại không phải là Captcha.

Captcha sẽ hoạt động như thế nào?

Các máy tính sẽ không thể đọc được Captcha như con người. Captcha hiện được hoạt động dựa trên nguyên lý rất cơ bản là cách sử dụng các quy tắc về ngôn ngữ, tiếng lóng chính của con người, thứ mà máy tính và internet không thể hiểu được.

Nhờ đó, Captcha cũng có thể giúp phân biệt một cách rất chính xác giữa cả con người và các máy tính. Ngăn chặn những loại phần mềm độc hại, robot, máy tính được lập trình để có thể  tấn công vào hệ thống. Việc nhập Captcha sẽ khiến cho các xâm nhập bất hợp pháp phải dừng lại vì không thể nào vượt qua bước xác minh này.

Theo một thống kê thực hiện gần đây, con người có khả năng nhập đúng Captcha với tỉ lệ là 80%. Trong khi đó khả năng này ở các loại máy tính hay robot được lập trình sẵn chỉ rơi vào 0,1%, cực kì thấp.

Mã Captcha có dễ dàng bị qua mặt không?

Ngoài ra, các hacker thường cũng có thể xây dựng một phần mềm cho phép đối chiếu theo những con chữ nguệch ngoạc trùng với kí tự nào, và sau đó bỏ chúng vào ô trả lời. Dù xác suất thành công thường không phải là 100% nhưng với các spammer, có một công cụ để tự động “bẻ khoá” được mã Captcha cũng đã tốt lắm rồi.

Tại sao website lại nên sử dụng Captcha?

Ngày nay người ta thường không còn cảm thấy phiền khi phải dừng lại để xác minh mã Captcha. Tất cả mọi dịch vụ lớn nhỏ ngày nay thường đều sử dụng kiểm tra Captcha. Ví dụ những ông lớn như là Google, Gmail, Yahoo,…

Một câu hỏi được đặt ra đó là “Tại sao website nên chọn sử dụng Captcha?”. Như đã được chia sẻ về cách hoạt động của Captcha ở trên, có thể dễ dàng thấy rằng bước xác nhận hình ảnh bằng Captcha cũng sẽ khiến ý định tấn công website từ các phần mềm, robot khác độc hại phải dừng lại.

• Chống Spam: là một trong những phương pháp để tấn công đơn giản nhưng phổ biến. Các loại bình luận spam, đăng ký tài khoản theo hàng loạt, mua hàng số lượng lớn ảo thường xuyên bị xảy ra. Sử dụng Captcha sẽ buộc cho các đối tượng tấn công phải là người thật, điều này khiến cho chúng mất nhiều thời gian để thực hiện.
• Bảo vệ thông tin, dữ liệu: Captcha ngày nay sẽ là một hình thức bảo vệ các cổng dữ liệu ở trên website. Ngăn chặn các truy cập tự động đến từ máy tính và robot để bảo vệ được những thông tin quan trọng trong website.
• Đảm bảo tương tác thực: Nếu bạn đã thực hiện một cuộc khảo sát trên trang web thì sẽ ra sao nếu có những máy tính tham gia vào. Tất nhiên, kết quả thường sẽ bị sai lệch, khi số lượng các máy tính lớn sẽ chiếm nhiều bằng thông làm chậm đi web khi có người thật truy cập.

Với một số dịch vụ mail như là các Hotmail, Yahoo! Mail hoặc Gmail, khi mà chúng ta tiến hành đăng kí tài khoản e-mail mới, chúng cũng sẽ yêu cầu chúng ta phải nhập mã Captcha. Bên cạnh đó, với những trang web cho bình chọn trực tuyến là một điều gì đó, nhất là với những trang web dành cho việc đặt mua vé online hầu hết phải dùng đến mã Captcha.

Vậy tại sao mà các trang web như trên lại phải sử dụng mã Captcha? Câu trả lời phù hợp đó là để ngăn chặn một số kẻ muốn lợi dụng các website đó cũng như những tên hay gửi e-mail rác muốn tạo ra nhiều tài khoản e-mail bằng máy tính để đi spam hòm thư của những người khác dễ dàng hơn.

Hoặc ví dụ như một số người phe vé muốn sử dụng máy tính tự động thực hiện đăng kí mua vé nhằm chiếm hết suất vé tàu, vé bóng đá, vé nhạc hội,…sau đó sẽ bán lại với giá cao hơn. Mặc dù rằng những kẻ này chỉ chiếm thiểu số, tuy nhiên hành động khác của họ có thể gây tổn hại cho hàng triệu người dùng hiện đang truy cập các website.

Lúc này, mã Captcha cũng sẽ trở thành “bức tường thành” vững chắc nhằm có thể ngăn cản những kẻ này, giúp những người có nhu cầu thực sự cũng có thể thực hiện thành công các dịch vụ mà họ cần trên các website đó.

Đây chính là mục đích riêng để mã Captcha được sử dụng cho đến ngày hôm nay. Nếu nhưu không có chúng, chắc chắn sẽ thường xuyên bị xảy ra những cuộc tấn công kiểu DDOS nhằm mua hàng loạt các vé, hoặc tạo hàng loạt tài khoản, gây hại lớn cho các loại website và người dùng phổ thông.

Những lợi ích của mã Captcha

Vậy lợi ích của việc sử dụng mã Captcha là gì? Captcha sẽ giúp ngăn chặn Spam trong Website Forum, đảm bảo an ninh và bảo mật thông tin dữ liệu, lượng tương tác thật và giúp ngăn chặn sự tấn công với mật khẩu, tạo độ tin cậy tuyệt đối cho các thăm dò trực tuyến. Cụ thể:

• Ngăn chặn Spam trong Website: Forum, Blog Comment giả, không phải có thật hẳn đã quá là quen thuộc với những Blogger. Những comment như thế này giúp các chương trình của họ có thể nâng cao thứ hạng trên công cụ tìm kiếm (Website Forum, Blog). Đây cũng chính là hình thức Spam nhận xét. Mã Captcha này đã ngăn chặn việc Spam trong các Website Forum, Blog hiệu quả. Khi bạn sử dụng mã này, chỉ có con người mới nhập được nhận xét ở trên Blog mà không cần sign up trước khi comment. Đặc biệt, các Captcha còn đảm bảo các ý kiến hợp pháp cũng sẽ không bị xóa.
• Đảm bảo an ninh bảo mật thông tin và dữ liệu: Yahoo!, Google, Microsoft,… đều là tất cả những ông lớn chuyên cung cấp dịch vụ để tạo Email hoàn toàn miễn phí. Nhưng, dịch vụ này cũng đều chịu một số tấn công. Cụ thể là những con “bots” có một khả năng đăng ký hàng ngàn tài khoản Email ngay trong mỗi phút.Captcha được ví là những chìa khóa giúp bảo đảm chỉ có con người mới sẽ tạo được tài khoản miễn phí này. Đồng thời với các tập tin lệnh tự động, nó còn ngăn chặn được sự lạm dụng đối với tài khoản Email.

• Đảm bảo lượng tương tác thật: Nếu như máy tính thực hiện kết quả khi thực hiện khảo sát thì chắc chắn kết quả sẽ có sai lệnh. Tất nhiên, khi các số lượng lớn PC xâm nhập như vậy, web cũng có thể sẽ bị chậm lại nếu như chúng ta đã truy cập. Mã Captcha giúp có thể đảm bảo lượng tương tác trên các web là thật.
• Ngăn chặn sự tấn công với mật khẩu: Ngoài ra, Captcha cũng còn có thể để ngăn chặn hiệu quả những cuộc tấn công đến từ điển trong mật khẩu.Cụ thể, nó ngăn chặn và không cho PC lặp lại toàn bộ mật khẩu. Việc này sẽ tốt hơn nữa nếu như áp dụng cách tiếp cận cổ điển của việc khóa các tài khoản khi không đăng nhập thành côn. Bởi vì lỗ hổng của cách cũ là cho phép kẻ xấu có thể dễ dàng khóa được tài khoản theo ý muốn.
• Tạo độ tin cậy cho các thăm dò trực tuyến: Trong tất cả những cuộc thăm dò trực tuyến, các loại địa chỉ IP của người vote hầu hết sẽ đều được ghi lại. Mục đích của việc này là ngăn để không cho người dùng bỏ phiếu nhiều lần. Tuy nhiên, nhiều những cuộc thăm dò hiện nay trở thành cuộc bỏ phiếu để dành cho “bots”. Mã Captcha đã ngăn chặn ngay được sự gian lận trong kết quả bình chọn. Đồng thời có thể tạo độ tin cậy cho những cuộc thăm dò trực tuyến.

Website nào nên chọn sử dụng Captcha?

Nhờ những ưu điểm nổi bật của mình mà Captcha ngày một phổ biến hơn. Dưới đây chĩnh là danh sách những trang web nên sử dụng Captcha.

• Website bán hàng: Nếu bạn hiện không muốn phải đối mặt với tình trạng cần xử lý hàng nghìn đơn hảng ảo do các máy tính tự động thực hiện đặt mua.
• Thực hiện các cuộc khảo sát: Nhằm ngăn chặn được việc sai lệch kết quả do có nhiều người cố ý sử dụng các chường trình tự động để bỏ phiếu.
• Hệ thống đăng ký: Ngay cả với những ông lớn trong ngành công nghệ như là Gmail, Yahoo đều sử dụng Captcha. Việc làm này cũng sẽ giúp hạn chế tối đa những tài khoản ảo đã được lập ra chiếm nhiều dữ liệu của trang web.
• Hệ thống bình luận, liên hệ: Đây sẽ được xem là yêu cầu cơ bản khi người dùng đang muốn bình luận hoặc gửi email liên hệ. Tránh được tình trạng spam bình luận khiến những bình luận có quan trọng khác bị ảnh hưởng, chiếm dụng thêm nhiều tài nguyên website.

Những loại Captcha nào được sử dụng phổ biến hiện nay?

Dù đem đến rất nhiều những lợi ích thiết thực, góp phần tạo môi trường cho web sạch, nhưng do robot tự động và mã độc ngày một tinh vi cao hơn. Vậy nên Captcha luôn được cải tiến thêm để có thể thực hiện tốt nhất các tính năng của nó.

Thực tế, các loại Captcha kiểu truyền thống(kí tự méo mó) đã bị Spammer, Hacker qua mặt. Vậy nên, thêm sự ra đời của những bản nâng cấp No-Captcha và ReCaptcha là những điều tất yếu.

Mặc dù Captcha hiện có sức mạnh rất lớn nhưng không phải là hoàn hảo. Captcha truyền thống dùng bằng các hình ảnh méo mó đã bị qua mặt bởi những hacker hay các spammer. Sau đó, Captcha mới đã được xuất hiện với tên gọi re-Captcha.

ReCaptcha

Đây chính là một phiên bản cải tiến đầu tiên của Captcha có cùng công nghệ scan. Không như bản truyền thống, yêu cầu những người sử dụng nhập ký tự méo mó, bản Re-Captcha cũng dùng hình ảnh có số cùng chữ mờ. Đồng thời yêu cầu người dùng đang công nhận những ký tự này. Những chữ cái, chữ số ở ngay dưới hình ảnh thực tế chỉ có con người mới có thể đọc được.

Dù vậy, mãi cho tới năm 2014, khi công nghệ phát triển, Google mới minh chứng được trí tuệ nhân tạo có thể công nhận được cả Captcha truyền thống và Re-Captcha, cho ra những kết quả có độ chính xác gần như tuyệt đối. Chính vì vậy, bản No-Captcha hiện đã được ra mắt để lấp những lỗ hỏng 2 mà bản trước không thể vượt qua.

Re-captcha chính là cải tiến của Captcha và công nghệ scan. Re-Captcha sẽ không yêu cầu người dùng xác nhận các ký tự theo kiểu ngẫu nhiên. Thay vào đó là những hình ảnh đã có chữ và con số được làm mờ để chỉ con người mới có thể đọc được.

Năm 2014, Google đã có thể chỉ ra trí tuệ nhân tạo có thể xác nhận được cả bản Captcha truyền thống và re-Captcha với độ chính xác gần như là tuyệt đối. Vì thế, Google đã nhanh chóng cho ra mắt một sản phẩm hoàn thiện hơn với tên gọi là No-Captcha.

No-Captcha chính là phiên bản tiến hóa của ReCaptcha

Đối với No-Captcha, bạn thường sẽ không cần phải tiến hành xác minh ký tự quan trọng. Lúc này, những người dùng chỉ cần nhấn chọn ô là “I’m not a robot”(tức là tôi không phải là một người máy). Hẳn là không ít người cho rằng nó sẽ qua mặt dễ hơn Captcha và ReCaptcha khi mới nhìn thấy.

Đây là một loại mã Captcha mới, nó không dùng con số hay là chữ số để test người dùng giống bản truyền thống. Bạn chỉ cần chọn tạo cho mình tài khoản Gmail, rồi click chọn “I’m not a robot” là xong.

Dễ thấy, thao tác của người dùng của bản Captcha mới này đã được NPT sẽ đơn giản hóa rất nhiều. Nhưng liệu điều này có thể ảnh hưởng tới việc phân biệt máy với người không?

Tất nhiên là không rồi. Bởi vì Google đã ứng dụng No-Captcha, hệ thống để đánh giá, theo dõi hành vi của người sử dụng. Đồng thời thì nó còn có thể lọc được kết quả, chỉ ra là đâu là máy, đâu là người thật.

Thậm chí để có thể tránh bị nghi ngờ, Google đã dùng công cụ nhận biết các hình ảnh. Tức là bạn cần phải chọn bức ảnh để giống với dự liệu hệ thống đưa ra. Tất cả những loại thao tác này thực hiện dễ dàng và nhanh hơn mã Captcha của truyền thống. Tuy nhiên, nó vẫn có thể bảo đảm tính an toàn trước những hacker cũng như là với tấn công của máy tính.

No-Captcha là một sản phẩm thay thế cho Captcha truyền thống và Re-Captcha. Người dùng cũng sẽ không phải xác minh hình ảnh. Họ chỉ cần chọn click vào ô xác nhận “Tôi không phải là một người máy” hay “I’m not a robot”. Nghe có vẻ thật đơn giản và nếu so sánh với phương pháp cũ thậm chí là sẽ có phần dễ bị qua mặt phải không.

No-Captcha thực ra không chỉ dừng ở bước xác nhận. Hệ thống theo dõi, đánh giá hành vi người dùng sẽ yêu cầu thêm một bước nữa khi có nghi ngờ. Bằng cách thực hiện kiểm tra các thao tác, hành vi của bạn, hệ thống sẽ quyết định ngay sau khi click vào ô xác nhận bạn có cần thêm 1 bước để xác nhận hay không. Lúc này No-Captcha sẽ đưa ra được các bức ảnh cùng với một yêu cầu đi kèm. Bạn cũng sẽ phải xử lý các bức ảnh theo yêu cầu để xác

Cách lấy mã Captcha phổ biến nhất

Có 2 cách để lấy mã Captcha phổ biến, đó là: Lấy mã Captcha từ kí tự và bằng hình ảnh. Cụ thể:

Lấy mã Captcha ký tự

• Đầu tiên bạn chỉ cần gõ mã Captcha khoảng 15 giây, sau đó bạn nhấn chọn Enter.
• Gõ ký tự số trong từ 0 → 9, chữ từ a→z.
• Nếu mã Captcha không thể nhìn rõ, lỗi hoặc gõ không kịp thời gian được yêu cầu, bạn hãy gõ dấu “?”
• Loại mã này gồm rất nhiều chữ nhỏ, vì thế chúng ta chỉ cần gõ chữ hiện lên.
• Đối với Captcha ở các dạng phép tính và chứa dấu bằng, bạn sẽ chỉ cần kết quả của phép toán. Còn mã ở dạng tiếng Hàn, Trung, Nhật thì bạn gõ dấu “?”.

Lấy mã Captcha bằng các hình ảnh

Bạn hãy nhìn kỹ các yêu cầu hệ thống đưa ra, sau đó nhấn vào trong hình đúng. Trong trường hợp chọn sai, bạn hãy chọn nhấn thêm lần nữa vào ảnh đó để bỏ. Cách này các bạn nên thực hiện không quá 15 giây, không nên nhập sai nhiều lần.

Nếu như vẫn không chọn được Captcha hình ảnh, bạn hãy nhấn ô là “Don’t know” để yêu cầu cho hệ thống đưa mã tiếp theo. Khi loại hình ảnh đã bị lỗi không thể nào chọn được, bạn hãy đợi đến mã tiếp theo hiển thị.

Trên đây là tất cả những thông tin chia sẻ về Captcha, hẳn bạn đã có thể biết được loại mã captcha là gì và lợi ích nó đem lại. Bạn có thấy rằng mã Captcha hữu ích không? Chúc bạn có thể thành công ứng dụng loại công nghệ mới này vào trong công việc của mình.