Vấn đề bảo mật thông tin, cho dù là với các cá nhân hay tổ chức thì vẫn luôn là một yếu tố quan trọng. Đặc biệt trong thời đại hiện đại có môi trường công nghệ phát triển như hiện nay, hacker sẽ có rất nhiều cách để đánh cắp thông tin từ bạn. Bởi thế nên mỗi chúng ta cần nhận thức được rõ bảo mật thông tin là gì cũng như biết được cách an toàn để bảo mật thông tin cho bản thân.
Bảo mật thông tin là gì?
Khái niệm về bảo mật thông tin là gì có lẽ đã rất là quen thuộc với nhiều người. Bảo mật thông tin (Information Security) không chỉ đơn thuần là bảo vệ thông tin của cá nhân của nhiều người dùng mà còn được xem như là một loạt các chiến lược để nhằm ngăn chặn những truy cập, hành vi trái phép liên quan tới tài sản, dữ liệu, thông tin riêng của các tổ chức/ cá nhân.
Bảo mật các thông tin là duy trì tính bảo mật, tính toàn vẹn và toàn diện và tính sẵn sàng cho toàn bộ thông tin. Ba yếu tố mà không thể tách rời trong việc bảo mật từ A đến Z về thông tin là:
- Tính bảo mật: Đảm bảo cho các thông tin đó là duy nhất, những người đang muốn tiếp cận phải được phân quyền truy cập.
- Tính toàn vẹn: Bảo vệ được cho sự hoàn chỉnh toàn diện cho hệ thống thông tin.
- Tính chính xác: Thông tin được đưa ra phải chính xác, đầy đủ, không thể được sai lệch hay không được vi phạm bản quyền về nội dung.
- Tính sẵn sàng.: Việc bảo mật các loại thông tin luôn phải sẵn sàng, có thể được thực hiện bất cứ đâu, bất cứ khi nào.
Tại sao cần phải thực hiện bảo mật an toàn thông tin?
Thông tin, dữ liệu thường được ví như tài sản trong nhà của bạn vậy. Nếu như bạn để quên hoặc làm mất ở đâu đó thì rất có thể thông tin của các bạn sẽ bị mất, hoặc bị chiếm đoạt. Còn đối với các chuyên ngành CNTT thì bảo mật thông tin hiện được ví như hệ thống máy tính, dữ liệu… Đó chính là những tài sản vô cùng quan trọng , giá trị.
Hiện nay thì tình hình hacker ngày càng nguy hiểm, khó lường. Việc có thể đảm bảo tính năng bảo mật thông tin là vô cùng được xem trọng vì thông tin đó có thể liên quan tới bạn, tới các công ty và doanh nghiệp của bạn. Nếu bạn để lộ diện ra ngoài hoặc kém bảo mật thì chuyện tin tặc có thể nhòm ngó là khả năng rất cao.
Bảo mật thông tin cho doanh nghiệp là gì?
An toàn và bảo mật về thông tin đặc biệt quan trọng trong môi trường doanh nghiệp, tổ chức bởi nó liên quan trực tiếp cho sự sống còn của các tổ chức này. Bảo mật các thông tin trong doanh nghiệp bao gồm là tất cả các hoạt động như:
- Phòng ngừa các hiện tượng đánh cắp, sao chép dữ liệu nội bộ;
- Ngăn chặn được tin tặc đánh cắp danh tính, cài các phần mềm độc hại vào các hệ thống doanh nghiệp;
- Đảm bảo những sự trao đổi thông tin dữ liệu, giao dịch, kinh doanh online mở ra ở trạng thái an toàn nhất;
- Mọi thông tin liên quan phù hợp tới hoạt động, giao dịch, tài chính, nhân sự, khách hàng sẽ cần được giữ bí mật tuyệt đối bởi các loại phòng ban có liên quan,…
Cũng giống như sự an toàn thông tin, bảo mật thông tin sẽ cần đồng thời đáp ứng được 4 yếu tố là tính bí mật, tính toàn vẹn, có tính khả dụng, tính không thể từ chối.
Bảo mật thông tin cho app là gì?
Theo thống kê, có đến khoảng hơn 80% dân số sử dụng điện thoại thông minh. Và trong đó tất cả các hoạt động như mua sắm, chuyển tiền, hoạt động giải trí, đặt xe, đặt đồ ăn, giao hàng, xem phim, đặt mua các vé máy bay,… đều có thể nhanh chóng được thực hiện qua app (ứng dụng di động). Việc con người phụ thuộc quá nhiều vào các ứng dụng vô hình chung sẽ có thể đe dọa đến an toàn cá nhân của bạn nếu như các đơn vị cung cấp không bảo mật thông tin khách hàng tốt.
Bảo mật thông tin của app tức là bảo mật tất cả thông tin liên quan đến các khách hàng, đối tác, giao dịch cũng như hệ thống để có thể đảm bảo không bị các phần mềm độc hại (Cabir, Commwaarrior, RedBrowser, Pm Cryptic.A, phần mềm nghe lén/ để theo dõi) và hacker tấn công. Về phía các khách hàng, bạn cũng sẽ nên bảo mật thông tin app thông qua việc không thực hiện cài ứng dụng lậu, không cung cấp thông tin riêng nếu phát hiện thấy điểm nghi ngờ…
Mục đích quan trọng của việc bảo mật thông tin
Mục đích chính quan trọng nhất của việc bảo mật thông tin bao gồm:
- Phát hiện một cách nhanh chóng hiện tượng đánh cắp dữ liệu: Nhanh chóng có thể phát hiện ra các hành vi vi phạm ảnh hưởng tới các cá nhân, tổ chức.
- Ngăn chặn tin tặc có thể đánh cắp danh tính: Thiết lập các loại biện pháp để ngăn chặn sự tấn công từ tác nhân vật lý, các tác nhân liên quan đến kỹ thuật hoặc các hành vi vi phạm chính sách bảo mật;
- Tránh hậu quả có thể dính tới pháp luật
- Đảm bảo những sự trao đổi thông tin dữ liệu, giao dịch, kinh doanh cực an toàn: Với mục tiêu đảm bảo hệ thống, cá nhân vẫn luôn ở trạng thái tốt nhất
Vấn đề bảo mật thông tin hiện nay trong thị trường Việt Nam
Bảo mật hệ thống, an toàn cho bảo mật thông tin, bảo mật thông tin trong các doanh nghiệp, bảo mật thông tin app, bảo mật thông tin phần mềm chính là những khái niệm mà mới đây chúng ta chỉ mới bắt đầu quan tâm tới. Hầu hết người dùng Việt đều không có sự nhận thức rõ vai trò của việc bảo mật thông tin là gì, đó hiện cũng chính là lý do hàng ngàn chứng minh thư, các loại bằng cấp, số thẻ cùng rất nhiều vụ lừa đảo bị đưa ra công khai.
Công nghệ thông tin ngày càng phát triển, các nhà lập trình ứng dụng và cũng chuyên viên bảo vệ thông tin đang có xu hướng tiếp cận các công nghệ mới để nâng cấp “hàng rào bảo vệ” cho tất cả các cá nhân/ tổ chức.
Tại các loại hệ thống lớn, thường thì trong hoặc sau một sự cố bảo mật, các đội ngũ IT Security có thể đưa ra kế hoạch ứng phó các sự cố cũng như thiết lập các công cụ quản lý về rủi ro để lấy lại quyền kiểm soát tình hình.
Nhưng dường như nếu chỉ thế thôi là chưa đủ, số lượng hệ thống mới ở trên thị trường tăng nhanh trong khi cơ sở hạ tầng tại Việt Nam cũng không đáp ứng đủ. Đó chính là các thách thức mà chúng ta đang phải đối mặt.
Các lĩnh vực bảo mật thông tin
Tuỳ theo những nguyên tắc phân loại mà bảo mật thông tin hiện nay được phân chia thành các loại khác nhau. Nếu chia ra theo lĩnh vực thì chúng ta có bảo mật thông tin cá nhân, bảo mật thông tin cho các doanh nghiệp, bảo mật ứng dụng, bảo mật hệ thống,… Còn nếu như phân chia theo hình thức bảo mật thì ta có
- Bảo mật về mặt vật lý (Physical Security): Nếu như bạn đã hiểu bảo mật thông tin nghĩa là gì thì sẽ rất dễ nhận ra được các hình thức bảo mật vật lý. Đó là việc bảo vệ các thông tin khỏi các yếu tố do thiên nhiên/ con người/ hành vi vật lý có thể thực hiện như đột nhập trái phép, trộm cắp, đánh đập cũng như là về các yếu tố tự nhiên như mất điện, mưa, bụi, lửa,…
- Bảo mật về mặt kỹ thuật: Là một việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trong đó để bảo mật hệ thống như dựng “tường lửa”, cài đặt các loại phần mềm chống virus, thiết lập một hệ thống bảo mật dữ liệu, hệ thống phân quyền,…
Như vậy, chúng ta cũng cần đồng thời áp dụng cả hai biện pháp an toàn và có thể bảo mật thông tin để có thể đảm bảo thông tin ở trong các trạng thái tốt nhất.
Nguyên tắc của việc bảo mật thông tin
Muốn xây dựng được ra thành công một hệ thống an toàn bảo mật thông tin hiệu quả, trước hết bạn sẽ cần nắm được mục tiêu và nguyên tắc chính của bảo mật thông tin là gì?
Mục tiêu chung của bảo mật thông tin
Có 4 loại mục tiêu mà bất cứ một hệ thống an toàn thông tin nào cũng phải nắm được, đó chính là:
- Ngăn chặn: Thiết lập được cho hệ thống các biện pháp để ngăn chặn sự tấn công từ các loại tác nhân vật lý, các tác nhân kỹ thuật hoặc là từ các hành vi vi phạm chính sách bảo mật.
- Phát hiện: Nhanh chóng có thể phát hiện ra các hành vi vi phạm ảnh hưởng tới cá nhân/ hệ thống.
- Phục hồi: Sửa chữa, khắc phục được hậu quả kịp thời để đảm bảo mọi thứ hoạt động về bình thường. Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ cần đánh giá được hành vi vi phạm để không được bị lặp lại trong tương lai.
- Hoạt động: Và mục tiêu lớn nhất của việc bảo mật thông tin là gì? Đó chính là việc đảm bảo hệ thống, cá nhân luôn ở trạng thái hoạt động tốt nhất, không thể bị ảnh hưởng một cách quá nhiều bởi các phần mềm độc hại.
Những nguyên tắc trọng yếu để xây dựng hệ thống bảo mật thông tin doanh nghiệp
Ai cũng hiểu rằng việc bảo mật thông tin ở trong doanh nghiệp không phải dễ dàng, nhất là ở tại các doanh nghiệp lớn khi có thể có đến cả hàng trăm nghìn đầu dữ liệu được truy xuất ra mỗi ngày. Lúc này bắt buộc hệ thống của bạn sẽ cần tuân thủ theo các quy tắc dưới đây để có thể bảo bảo việc bảo mật hoạt động hiệu quả nhất:
- Nguyên tắc CIA: Là nguyên tắc có thể đảm bảo đủ 3 tính chất của việc công việc bảo vệ thông tin là tính bảo mật (Confidentiality); tính sẵn sàng (Availability); tính giữ nguyên vẹn và tính không thể nào từ chối (Integrity and non – repudiation).
- Nguyên tắc 3A (Authentication, Authorrization, Accounting): cho phép tất cả các chuyên viên bảo mật biết được biết được về các thông tin quan trọng về tình hình cũng như là về mức độ an toàn trong mạng, đồng thời có thể xác thực – phân quyền – tính cước cho nhiều người dùng;
- Nguyên tắc giá trị thông tin: Trong các thông tin hệ thống, bạn không thể nào đảm bảo rằng có thể bảo mật tuyệt đối với tất cả các thông tin. Bởi thế, bạn cũng sẽ cần phân chia cấp độ thông tin này dựa trên mức độ quan trọng để có một kế hoạch xây dựng hệ thống bảo mật phù hợp.
- Nguyên tắc đặc quyền tối thiểu: Nguyên tắc riêng này quy định rằng một chủ thể chỉ nên có đặc quyền riêng cần thiết để thực hiện nhiệm vụ phù hợp của mình mà không nên được cấp cho các quyền bổ sung không cần thiết. Việc này cũng sẽ giúp hạn chế sự rò rỉ thông tin không cần thiết.
Và bên cạnh đó thì vẫn còn rất nhiều nguyên tắc khác mà bạn còn có thể tham khảo để bảo mật thông tin như nguyên tắc về hệ thống, nguyên tắc mở, nguyên tắc cho tường minh, nguyên tắc phòng thủ chiều sâu… Tuỳ từng hệ thống và các loại mục tiêu bảo vệ mà người dùng có thể áp dụng được các nguyên tắc khác nhau và phối kết hợp để có thể đảm bảo hiệu quả cao nhất.
Rủi ro quan trọng khi mất bảo mật thông tin là gì?
Hiểu biết một cách đầy đủ về rủi ro khi mất bảo mật thông tin là gì cũng sẽ giúp bạn cảnh giác hơn trong cuộc sống.
- Đối với cá nhân: Việc rò rỉ hay là việc bị đánh cắp thông tin sẽ làm ảnh hưởng một cách vô cùng nghiêm trọng đến tài chính, uy tín, đối với các mối quan hệ của một cá nhân. Đặc biệt đó là các hành vi đánh cắp dữ liệu, tung lên mạng sẽ nhằm mục đích bôi xấu cá nhân và hack các hệ thống tài khoản ngân hàng gây thiệt hại lớn.
- Đối với doanh nghiệp: Nếu như bạn chẳng may bị tin tặc tấn công, doanh nghiệp cũng sẽ phải đối mặt với nguy cơ mất dữ liệu, thất thoát về tài chính, gián đoạn hoạt động công ty, thiệt hại về điện tử vật lý. Đó là còn chưa kể đến việc các hình ảnh cũng như thương hiệu bị ảnh hưởng.
Bên cạnh đó, về lâu dài, các cá nhân cũng như tổ chức sẽ bị đe dọa bởi các nguy cơ ngầm gây ra những ảnh hưởng không thể ngờ tới. Chính bởi vậy, ngay từ đầu là hôm nay hãy có ý thức phòng ngừa rủi ro bạn nhé.
Bảo mật thông tin sẽ có thể đạt được thông qua một quy trình để quản lý rủi ro có cấu trúc:
- Xác định các thông tin, tài sản liên quan và các mối đe dọa, tính dễ bị tổn thương cũng như tác động của việc truy cập trái phép
- Đánh giá rủi ro
- Đưa ra những quyết định về cách giải quyết hoặc xử lý rủi ro, tức là giúp bạn tránh, giảm thiểu, chia sẻ hoặc chấp nhận
- Khi bạn giảm thiểu, lựa chọn, thiết kế và thực hiện được các biện pháp kiểm soát bảo mật
- Theo dõi theo đúng các hoạt động và thực hiện các điều chỉnh để có thể giải quyết mọi vấn đề, thay đổi hoặc cải tiến mới
Các giải pháp để bảo mật thông tin phổ biến
Bạn có thể áp dụng một số giải pháp để bảo mật thông tin hữu hiệu như sau:
- Thiết lập nên các phần mềm diệt virus, update phần mềm thường xuyên;
- Thực hiện các phân quyền và giới hạn quyền trong hệ thống với từng cá nhân;
- Không tiết lộ cho biết các thông tin liên quan tới danh tính và bí mật riêng tư của mình ra ngoài, không lưu trữ trên thiết bị nếu không thể chắc chắn về khả năng bảo mật;
- Sử dụng được các phần mềm lưu trữ chuyên nghiệp và đặt cọc việc bảo mật 2 lớp cho các ứng dụng chứa thông tin quan trọng;
- Cẩn thận khi các phần tải phần mềm hoặc ấn vào các nguồn link sẽ không đảm bảo, mã hoá toàn bộ thông tin quan trọng thực hiện trước khi chia sẻ;
- Kiểm tra cho các thiết bị đầu vào và đầu ra nhằm bảo mật thông tin có sẵn trong doanh nghiệp tốt nhất.
- Bên cạnh đó, đội ngũ bảo mật các loại thông tin cần liên tục cập nhật công nghệ hiện thực mới để loại bỏ mọi lỗ hổng bảo mật được tồn tại trên hệ thống mạng.
Chính sách để bảo mật thông tin cho doanh nghiệp
Điều cần thiết cần làm cho việc bảo mật thông tin ở bất kỳ doanh nghiệp hay một tổ chức nào đó là có một chính sách bảo mật.
Đây không phải chỉ riêng là một phần cứng hoặc phần mềm bảo mật; đúng hơn, đó chính là một tài liệu mà một doanh nghiệp được soạn thảo, dựa trên các nhu cầu và các vấn đề cụ thể của riêng mình, để thiết lập dữ liệu nào cần phải được bảo vệ và theo những cách riêng của họ.
Các loại chính sách này hướng dẫn các quyết định của tổ chức về việc mua sắm được các công cụ an ninh mạng, đồng thời cũng quy định về các hành vi và trách nhiệm của nhân viên.
Chính sách để có thể bảo mật thông tin của công ty bạn nên bao gồm:
- Một tuyên bố riêng về mô tả mục đích của chương trình bảo mật thông tin và cùng với các mục tiêu tổng thể của bạn
- Định nghĩa phù hợp của các thuật ngữ chính được sử dụng trong tài liệu để đảm bảo sự hiểu biết chung
- Chính sách kiểm soát được quyền truy cập , xác định ai có quyền truy cập nhanh chóng vào dữ liệu nào và cách họ có thể thiết lập quyền của mình
- Chính sách mật khẩu
- Hỗ trợ dữ liệu và thực hiện kế hoạch hoạt động để đảm bảo rằng dữ liệu vẫn luôn có sẵn cho những người cần nó
- Vai trò và các trách nhiệm của nhân viên khi nói đến bảo vệ dữ liệu, bao gồm đối với cả người chịu trách nhiệm cuối cùng về việc bảo mật thông tin
Một điều cực kỳ quan trọng cần ghi nhớ là, trong một thế giới mà nhiều công ty thực hiệnthuê ngoài một số dịch vụ máy tính hoặc thực hiện lưu trữ dữ liệu trên đám mây, chính sách bảo mật của các bạn cần phải bao gồm nhiều thứ hơn là chỉ tài sản mà các bạn sở hữu.
Bạn sẽ cần biết mình sẽ giải quyết mọi việc như thế nào, từ các thông tin nhận dạng cá nhân được lưu trữ trên các phiên bản khác nhau phù hợp cho đến các nhà thầu bên thứ ba, những người hiện cần có khả năng xác thực để truy cập thông tin cực nhạy cảm của công ty.
Tổng hợp trên đây là tất cả những thông tin quan trọng nhất mà mỗi người cần biết về bảo mật thông tin là gì cũng như những bước cần làm để bảo mật thông tin cho doanh nghiệp một cách thật sự hiệu quả. Chúc bạn đọc có thể nắm bắt và giúp doanh nghiệm bảo mật thông tin thành công.